Obniżenie zużycia energii w budynkach kluczowe dla systemu elektroenergetycznego

Skala wyzwania termomodernizacyjnego

Według danych KAPE w Polsce znajduje się ponad 15,2 mln budynków, które zużywają średnio 402 TWh energii cieplnej rocznie. Dominują wśród nich domy jednorodzinne – blisko 7 mln, z czego 4,7 mln powstało przed 1990 rokiem. Aż 60 proc. z nich korzysta z paliw stałych, głównie węgla i drewna, co prowadzi do niskiej efektywności energetycznej oraz pogorszenia jakości powietrza. Dane Eurostatu i EEA wskazują, że w domach jednorodzinnych około 80 proc. energii zużywane jest na ogrzewanie, chłodzenie i ciepłą wodę użytkową.

Dyrektywa EPBD a krajowy plan renowacji

Nowe przepisy wprowadzają klasy energetyczne budynków od G (najniższa efektywność) do A+ (budynki dodatnie energetycznie). Pozwoli to lepiej planować modernizacje, ograniczać ubóstwo energetyczne i kierować wsparcie do najbardziej energochłonnych obiektów. Do końca 2026 roku każdy kraj członkowski UE musi przedstawić krajowy plan renowacji budynków. Polska pracuje nad takim dokumentem, a dane zebrane w 2024 roku pokazują, że według mieszkańców jedna trzecia obiektów mieszkalnych wymaga pilnych inwestycji. Najczęściej wskazywano potrzebę docieplenia poddaszy, ścian, wymiany stolarki oraz modernizacji systemów grzewczych.

Technologie wspierające dekarbonizację budynków

Eksperci podkreślają, że ograniczenie zużycia energii w budynkach poprzez termomodernizację umożliwia zastosowanie źródeł o mniejszej mocy, takich jak pompy ciepła czy nowoczesne kotły. Kluczowe znaczenie mają również odnawialne źródła energii – instalacje fotowoltaiczne, wiatrowe czy systemy wykorzystujące biomasę – oraz magazyny energii i inteligentne systemy zarządzania jej zużyciem. Dyrektywa przewiduje również, że nowe budynki muszą być dostosowane do zasilania energią słoneczną, a kotły na paliwa kopalne będą stopniowo wycofywane.

Wpływ modernizacji na system elektroenergetyczny

Transformacja budownictwa jest nierozerwalnie związana z reformą systemu elektroenergetycznego. Dostępność mocy w sieci, koszty wdrożenia oraz tempo rozwoju infrastruktury przesyłowej stanowią istotne bariery. Jak wskazują eksperci E.ON Polska, brak modernizacji sieci w poprzednich latach utrudnia dziś integrację nowych źródeł OZE i stwarza ryzyko dla stabilności systemu. Konieczne są inwestycje w infrastrukturę oraz uproszczenie procedur przyłączania instalacji, aby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu.

Budynki jako element transformacji energetycznej

Zmniejszenie zużycia energii w budynkach nie tylko obniża koszty eksploatacji i poprawia komfort mieszkańców, lecz także uwalnia moc w systemie elektroenergetycznym. Dzięki temu może ona zostać wykorzystana w innych sektorach, wspierając proces elektryfikacji i dekarbonizacji gospodarki. Budynki stają się tym samym kluczowym elementem w realizacji celów klimatycznych i transformacji energetycznej Polski.