Ministerstwo Energii: potrzebne działania na rzecz rozwoju kadr dla energetyki jądrowej

Wyzwania kadrowe w energetyce jądrowej

Rząd zapowiada, że udział polskich firm w krajowym programie jądrowym ma być jak największy. Warunkiem jest jednak odpowiednie przygotowanie kadrowe i kompetencyjne przemysłu, które obecnie nie jest wystarczające. Jak podkreśla dr Paweł Gajda, dyrektor Departamentu Energii Jądrowej w Ministerstwie Energii, problem ten dotyczy całej Europy – kontynent dobrze radzi sobie z eksploatacją reaktorów, ale znacznie gorzej z ich budową.

Z tego względu resort zapowiada utworzenie Centrum Kompetencji Jądrowych, które będzie koordynować rozwój kadr, szkolenia i system certyfikacji w ramach krajowego programu jądrowego. Jednostka ma również wspierać polskie firmy w zdobywaniu doświadczeń i kontraktów w międzynarodowych projektach jądrowych.

Budowa krajowego potencjału i współpraca z uczelniami

Zespół doradczy przy Ministerstwie Energii pracuje nad rozwiązaniami zwiększającymi udział krajowych przedsiębiorstw w realizacji budowy pierwszej polskiej elektrowni jądrowej. Współpraca dotyczy nie tylko przemysłu, lecz także sektora naukowego i administracji. Jak wskazuje prof. Jakub Kupecki, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Polska osiągnęła już minimalny poziom kompetencji umożliwiający rozpoczęcie realizacji programu jądrowego.

W maju ruszył projekt pilotażowy, realizowany przez Ministerstwo Energii we współpracy z największymi uczelniami technicznymi – Politechniką Gdańską, Warszawską, Śląską, Wrocławską oraz AGH w Krakowie. Program zakłada nuklearyzację kierunków technicznych poprzez wprowadzenie zagadnień z zakresu energetyki jądrowej, bezpieczeństwa i zarządzania projektami. Firmy z sektora zobowiązały się do organizacji długoterminowych, płatnych staży dla studentów.

Niedobory specjalistów i luka pokoleniowa

Z danych Polskiego Instytutu Ekonomicznego wynika, że polskie firmy są zainteresowane udziałem w projektach jądrowych – 70% badanych przedsiębiorstw deklaruje doświadczenie w sektorze energetycznym, a 29% w projektach jądrowych za granicą. Główne bariery to trudności w pozyskaniu funduszy przygotowawczych oraz deficyt odpowiednio wykwalifikowanych pracowników.

Ministerstwo Energii podkreśla konieczność zachęcania młodych ludzi do kariery w sektorze jądrowym, zwłaszcza w obliczu starzejącej się kadry. Energetyka jądrowa wymaga interdyscyplinarnego podejścia – oprócz fizyków i inżynierów jądrowych potrzebni są specjaliści z zakresu automatyki, materiałoznawstwa, cyberbezpieczeństwa, a także nauk społecznych i humanistycznych.

Zatrudnienie i rola sektora jądrowego w gospodarce

Według rządowego dokumentu Program Polskiej Energetyki Jądrowej (PPEJ) budowa jednego bloku jądrowego wymaga zatrudnienia od 3 do 4 tys. osób, a eksploatacja – od 500 do 700 pracowników. Około 80–90% z nich stanowią osoby z wykształceniem technicznym i zawodowym.

Jak zaznacza dr Paweł Gajda, energetyka jądrowa zapewnia stabilne ceny energii, niską emisję CO₂ i wysoki poziom bezpieczeństwa energetycznego. Polska dąży nie tylko do budowy elektrowni, ale też do stworzenia pełnego sektora przemysłowego wspierającego energetykę jądrową, który będzie w stanie zapewnić serwis, dostawy i utrzymanie infrastruktury.

We Francji w branży jądrowej pracuje około 220 tys. osób w ponad 3 tys. przedsiębiorstw, co czyni ją trzecim co do wielkości sektorem przemysłowym w kraju. Tamtejsze elektrownie odpowiadają za ponad 60% produkcji energii – Polska chce stopniowo budować podobny potencjał.