
Całkowita długość autostrady A4 na odcinku Rzeszów – Korczowa wynosi 88,23 km. Projekt podzielono na trzy odcinki. Odcinek Rzeszów (węzeł Rzeszów Wschód, bez węzła) – Jarosław (węzeł Wierzbna) budowano w systemie tradycyjnym. Odcinek Jarosław (węzeł Wierzbna, bez węzła) – Radymno (z węzłem) powstał w systemie zaprojektuj i zbuduj. W tej samej formule zbudowano także trzeci odcinek, Radymno (bez węzła) – Korczowa. Ostatnio oddany do ruchu odcinek Rzeszów – Jarosław, pomimo początkowych trudności, ukończono z sukcesem.
Problem z wykonawcą
23 września 2010 r. GDDKiA podpisała umowę na budowę najdłuższego odcinka autostrady A4 na Podkarpaciu – od węzła Rzeszów Wschód do węzła Jarosław Zachód – z konsorcjum Polimeksu-Mostostalu SA (lider) i Doprastavu a.s. Brak płynności finansowej wykonawcy i zatory płatnicze wobec partnerów (podwykonawców, dostawców i usługodawców) oraz niewywiązywanie się konsorcjum z zapisów kontraktowych, skutkiem czego były duże opóźnienia w realizacji kontraktu, doprowadziły do odstąpienia od umowy z konsorcjum. Na dzień odstąpienia od umowy (14 stycznia 2014 r.) zaawansowanie rzeczowe wynosiło 69%, natomiast upływ czasu 105%.
Przed wyłonieniem nowego wykonawcy przeprowadzono inwentaryzację wykonanych robót przez dotychczasowego, przygotowano dokumenty niezbędne do ogłoszenia przetargu i 14 lutego 2014 r., czyli już miesiąc po odstąpieniu od umowy z pierwszym wykonawcą, ogłoszono nowy przetarg. 16 września 2014 r. podpisano umowę na kontynuowanie budowy odcinka. Konsorcjum Budimeksu SA (lider) i Strabaga Sp. z o.o. wywiązało się z tego zadania w 16 miesięcy, nie licząc okresów zimowych.
Na całym odcinku autostrady zbudowano system odwodnienia terenu (rowy drogowe, kanalizacja deszczowa, urządzenia oczyszczające wody opadowe z jezdni autostrady), urządzenia ochrony środowiska i przepusty ekologiczne, nasadzono zieleń ochronną, szczelny system odprowadzenia wód opadowych, zbiorniki retencyjne, przejścia dla zwierząt oraz postawiono ekrany akustyczne.
Stawiając czoła wyzwaniom
Wyzwań podczas budowy odcinka Rzeszów – Jarosław nie brakowało. Okazały się nimi czas, jaki był przeznaczony na wykonanie inwestycji oraz realizację programów naprawczych, ale także specyfika terenu, przez który przebiega trasa, i stan wykonanych robót przez pierwszego wykonawcę. Inwestycja wymagała opracowania i wdrożenia wielu programów naprawczych. Przeprowadzono specjalistyczne badania obciążeń nasypów. Zastosowano kilka tysięcy reperów, których zadaniem jest stałe monitorowanie podłoża nasypu. Na odcinku 15 km (łącznie na odcinku Strabaga i Budimeksu) nasypy zabezpieczono materacami gabionowymi o grubości 0,3 m, co ma zabezpieczyć skarpy nasypów nawet przed występowaniem tzw. stuletniej wody.
Ogółem w ramach inwestycji wybudowano 78 obiektów inżynieryjnych. W zakresie robót mostowych największego kunsztu wymagały dwa wiadukty nad czynnymi liniami kolejowymi: WA-4 i WA-9. Konstrukcje obu obiektów zostały wzmocnione przez wbudowanie dodatkowo ok. 1000 t stali konstrukcyjnej. Technologia robót przewidywała podniesienie każdego przęsła wiaduktów i po wykonaniu wzmocnienia ponowne opuszczenie na łożyska.
Zakres koniecznych do wykonania prac naprawczych stwierdzony przez nowego wykonawcę spowodował konieczność przesunięcia terminu oddania tego odcinka A4 do użytku z 15 maja na 20 lipca 2016 r., a także konieczność zwiększenia maksymalnej wartości zobowiązania w umowie na budowę z kwoty brutto 769 860 961,23 zł do 985 709 828,88 zł.
Strategiczna arteria
Głównym celem, jaki przyświecał budowie autostrady A4, jest wspieranie rozwoju gospodarczego kraju i poprawa jakości życia obywateli przez stworzenie sprawnego, bezpiecznego i zrównoważonego systemu transportowego. Rozwój ten będzie obecnie możliwy dzięki zapewnieniu szybkiego i sprawnego połączenia komunikacyjnego w ruchu międzynarodowym na kierunku wschód – zachód.
Budowa ostatniego odcinka autostrady zapewniła bezpośrednie połączenie z Niemcami przez przejście graniczne w Jędrzychowicach i z Ukrainą przez przejście graniczne w Korczowej.
Bezpośrednich korzyści wynikających z funkcjonowania autostrady jest wiele. Jednym z nich jest rozszerzenie sieci autostrad i dróg ekspresowych w kraju oraz zwiększenie przepustowości i prędkości ruchu tranzytowego w III korytarzu transeuropejskim. W korytarzu drogi krajowej nr 4 nastąpi poprawa bezpieczeństwa ruchu oraz warunków ekologicznych mieszkańców miejscowości znajdujących się w ciągu drogi. Wzrośnie także komfort życia mieszkańców dzięki odsunięciu ruchu ciężkiego od obszarów zamieszkanych. Użytkownicy autostrady zyskają właściwy poziom bezpieczeństwa oraz komfortowy i szybki przejazd.
Obecnie autostradą można już przejechać bez żadnych utrudnień. Zakończenie wszystkich prac planowane jest na 20 października 2016 r.
Zdjęcie: GDDKiA Oddział Rzeszów