100-lecie Oddziału Karpackiego PIG-PIB

Uroczystość rozpoczęła się punktualnie o godzinie 10:00 powitaniem gości przez dyrektor Oddziału Karpackiego dr inż. Izabelę Laskowicz. W wydarzeniu udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Klimatu i Środowiska, administracji rządowej i samorządowej, środowisk naukowych i akademickich, instytucji badawczych, parków narodowych, przedsiębiorstw geologicznych i górniczych. Wśród zaproszonych gości byli także Dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego prof. dr hab. Krzysztof Szamałek, dyrektorzy Oddziałów PIG-PIB, dyrektorzy, kierownicy i pracownicy współpracujący z Oddziałem Karpackim, byli dyrektorzy Oddziału: prof. dr hab. Marek Krąpiec, dr hab. inż. Józef Chowaniec, dr Zbigniew Perski oraz emerytowani i obecni pracownicy Oddziału Karpackiego.

Po uroczystym przywitaniu wręczono odznaczenia i wyróżnienia. Złoty Medal za Długoletnią Służbę, przyznany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Ministra Klimatu i Środowiska, otrzymał mgr Paweł Marciniec z Centrum Geozagrożeń PIG-PIB. Odznaczenie w imieniu Prezydenta RP wręczył Dyrektor Biura Wojewody Małopolskiego Łukasz Krzysztofik, który wygłosił również krótkie przemówienie.

Po uroczystej ceremonii głos zabrał Dyrektor PIG-PIB prof. dr hab. Krzysztof Szamałek. W imieniu Głównego Geologa Kraju Ministra prof. Krzysztofa Galosa list okolicznościowy odczytała Barbara Malinowska – Radca Wydziału Służby Geologicznej w Ministerstwie Klimatu i Środowiska.

Po przemówieniach miała miejsce kolejna uroczysta ceremonia. W uznaniu zasług dla Instytutu Złotą Odznakę Państwowego Instytutu Geologicznego otrzymali dr Wojciech Granoszewski i dr Andrzej Szydło. Odznaczenia wręczali: Członek Kapituły Złotej Odznaki PIG dr Piotr Nescieruk i Dyrektor Instytutu prof. dr hab. Krzysztof Szamałek.

Jubileusz był także odpowiednim miejscem, aby uświetnić wydarzenie, jakim było uzyskanie stopnia doktora w dyscyplinie Nauk o Ziemi i Środowisku w zakresie geologii przez dr. Bartłomieja Warmuza z Centrum Geozagrożeń. Dyplom wręczył prof. dr hab. Krzysztof Szamałek.

Spotkanie jubileuszowe było okazją, aby podziękować osobom, które już zakończyły pracę zawodową, ale nadal wspierają działania Oddziału w realizacji różnych zadań. Z tej okazji Dyrektor PIG-PIB wręczył okolicznościowe odznaki „Za zasługi dla Państwowego Instytutu Geologicznego” prof. dr hab. Zofii Rączkowskiej i dr Teresie Mrozek.

Tą część sesji jubileuszowej zakończyły przemówienia jubileuszowe, podziękowania i słowa uznania, jakie złożyli na ręce Dyrektor Oddziału Karpackiego przybyli goście: dyrektorzy, prezesi, wiceprezesi kierownicy i pracownicy. Pamiątką dla Oddziału Karpackiego są przekazane przez nich listy okolicznościowe z życzeniami oraz upominki.

Część referatowa rozpoczęła się wystąpieniem dr Piotra Nescieruka i dr Małgorzaty Gareckiej zatytułowanym „Z kart historii Oddziału Karpackiego”. Następnie zaprezentowano wybrane kierunki działalności naukowo-badawczej Oddziału.

Pierwszy referat wygłosił mgr Adam Kozłowski – kierownik Pracowni Kartografii Geologicznej. Referat dotyczył kartografii geologicznej Karpat, jej początków, stanu obecnego i perspektyw. Z badaniami kartograficznymi nierozerwalnie związane były i są badania stratygraficzne, w tym mikropaleontologia i palinologia. O początkach tych badań i ich rozwoju w Karpatach opowiedziała dr Małgorzata Garecka z Pracowni Geologii Złóż i Badań Podstawowych.

Historia Oddziału Karpackiego i badań w Karpatach to przede wszystkim historia poszukiwań złóż kopalin. O możliwościach w zakresie poszukiwań złóż surowców chemicznych, metali, kruszyw, surowców skalnych opowiedział zebranym dr Piotr Lenik – kierownik pracowni Geologii Złóż i Badań Podstawowych. O potencjale geotermalnym Karpat, zasobach i wykorzystaniu wód opowiedział mgr Tomasz Gągulski – wicedyrektor Oddziału Karpackiego.

O zagrożeniach, ich związku z budową geologiczną i działalnością człowieka, rozwoju badań dotyczących ruchów masowych i roli, jaką odgrywa w strategii redukcji ryzyka Centrum Geozagrożeń opowiedział dr Tomasz Wojciechowski, kierownik Centrum Geozagrożeń PIG-PIB.

Na koniec jubileuszowej sesji Dyrektor Oddziału Karpackiego podziękowała wszystkim przybyłym gościom, a także emerytowanym i obecnym pracownikom Oddziału Karpackiego. Podziękowała również za pomoc w przygotowaniu uroczystości jubileuszowej oraz przygotowanego przez pracowników Oddziału stoiska wystawowego w Parku Jordana w Krakowie, które można było odwiedzić w dniach 30-31 maja 2025 roku. Stoisko było częścią przygotowanego przez Wydział Środowiska, Klimatu i Powietrza Urzędu Miasta Krakowa pikniku zorganizowanego w ramach obchodów Światowego Dnia Ochrony Środowiska. Wystawa doskonale wpisała się w nasze działania na rzecz ochrony, w tym działania edukacyjne promujące dziedzictwo przyrody nieożywionej.

Dyrektor zaanonsowała także inicjatywy, podjęte przez Oddział Karpacki z okazji jubileuszu. Pierwszą jest posadzenie na terenie przyległego do budynku ogrodu dębu szypułkowego o imieniu „Marian” upamiętniającego jubileusz 100-lecia i zarazem naszego patrona, którym od roku 1988 jest prof. Marian Książkiewicz. W pobliżu zostanie umieszczona tablica pamiątkowa z napisem: „Ku pamięci wielkiego geologa Karpat prof. Mariana Książkiewicza”.

Drugą inicjatywą jest umieszczona na ogrodzeniu wystawa plansz dokumentująca historię placówki, jak i jedne z najpiękniejszych miejsc na południu Polski. Na przygotowanych stojakach wystawienniczych pracownicy zaprezentowali swój dorobek w formie posterów przygotowanych z okazji różnych wydarzeń naukowych, konferencji, czy warsztatów.

Dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego prof. Krzysztof Szamałek w swoim wystąpieniu podkreślił, że jubileusz to nie tylko okazja do świętowania, ale także moment refleksji nad ogromnym dorobkiem naukowym i badawczym, jakim może poszczycić się Oddział Karpacki. Do największych osiągnięć Oddziału zawsze należały opracowania kartograficzne, które do dzisiaj stanowią cenną podstawę badań Instytutu, a siłą Oddziału byli i są ludzie – otwarci, kompetentni i pełni pasji.

Uroczystość zakończyła się wspólnym piknikiem w ogrodzie przy siedzibie Oddziału, podczas którego uczestnicy mogli skosztować m.in. najbardziej karpackiego z ciastek – karpatki.

Początki Oddziału Karpackiego sięgają jeszcze czasów sprzed wojny. Choć zapiski i dokumenty gdzieś giną w morkach archiwów, pracownicy Oddziału kontynuują dzieło zapoczątkowane przez poprzedników z równym zaangażowaniem i pasją.