Budownictwo
Drogi
Energetyka
Geoinżynieria
Hydrotechnika
Inż. Bezwykopowa
Kolej
Mosty
Motoryzacja
Tunele
Wod-Kan
Skala zjawiska pustostanów w Polsce
Z danych Fundacji Habitat for Humanity wynika, że w kraju może być nawet 1,4 mln pustych mieszkań, z czego w zasobach gminnych znajduje się 70–80 tys. lokali. Część z nich jest w złym stanie technicznym, inne to nieruchomości kupione w celach inwestycyjnych. Nowe mieszkania budowane są zwykle na obrzeżach miast, natomiast pustostany często zlokalizowane są w centrach, dobrze skomunikowane i otoczone infrastrukturą.
Raport przygotowany przez Instytut Rozwoju Miast i Regionów (IRMiR) we współpracy z Habitat for Humanity Poland wskazuje, że wiele pustych budynków gminnych nadaje się do adaptacji na cele mieszkaniowe. Eksperci podkreślają, że remont pustostanów jest szybszy i tańszy niż budowa nowych mieszkań, a jednocześnie pozwala na przywrócenie do życia wartościowych obiektów i utrzymanie funkcji centralnych obszarów miast.
Luka mieszkaniowa i brak systemowych rozwiązań
Według raportu Habitat for Humanity Poland w Polsce brakuje ok. 2 mln mieszkań odpowiadających potrzebom społecznym i finansowym. Dodatkowo 27% społeczeństwa znajduje się w tzw. luce czynszowej – nie mogą sobie pozwolić ani na kredyt mieszkaniowy, ani na wynajem rynkowy, a jednocześnie nie kwalifikują się do mieszkań socjalnych. Brakuje także wystarczających inwestycji i systemowych rozwiązań, które umożliwiłyby rewitalizację pustostanów.
Rewitalizacja jako element polityki społecznej
Raport IRMiR i Fundacji Habitat pokazuje, że pustostany są często postrzegane jako problem wizerunkowy i zagrożenie dla bezpieczeństwa. Jednocześnie ich renowacja może przynieść liczne korzyści: od odtworzenia zasobów mieszkaniowych, przez podtrzymywanie życia w centrach miast, aż po ochronę dziedzictwa kulturowego.
Eksperci zwracają uwagę na tzw. lukę remontową – zły stan techniczny wielu pustostanów wymaga znacznych nakładów i długotrwałych prac. Zaniedbaną kategorią są m.in. domy jednorodzinne, rzadko poddawane remontom i przywracane do użytku.
Przykład Piaseczna – mieszkania wspierane dla osób wykluczonych
Jednym z przykładów efektywnego wykorzystania pustostanu jest renowacja zabytkowej kamienicy w Piasecznie, użyczonej Fundacji Leny Grochowskiej na 40 lat. Po zakończeniu prac powstanie tam 24 mieszkania wspierane dla osób z niepełnosprawnościami, wychodzących z kryzysu bezdomności czy opuszczających pieczę zastępczą. Lokale zostaną wyposażone w niezbędne sprzęty i udogodnienia, a mieszkańcy otrzymają wsparcie specjalistów. Na parterze znajdzie się kawiarnia z piekarnią rzemieślniczą, w której zatrudnienie znajdą osoby zagrożone wykluczeniem.
Rewitalizacja kamienicy jest możliwa dzięki współpracy Fundacji Habitat for Humanity, Fundacji Pracowniczej Grupy VKR (działającej przy Grupie VELUX) oraz zaangażowaniu wolontariuszy z wielu krajów. Grupa VELUX przekazuje na ten cel m.in. okna dachowe, które poprawią warunki życia przyszłych mieszkańców.
Społeczny wymiar rewitalizacji pustostanów
Zaangażowane organizacje podkreślają, że celem działań jest nie tylko odnowa nieruchomości, ale również tworzenie społeczności i przywracanie godnych warunków życia osobom w trudnej sytuacji. Programy rewitalizacji pustostanów mogą stać się kluczowym elementem polityki mieszkaniowej w Polsce, łącząc ochronę dziedzictwa, poprawę jakości przestrzeni miejskiej oraz wsparcie osób wykluczonych.
