Tunele – współczesne potrzeby cywilizacyjne i technologiczne możliwości ich zaspokojenia

Od najdawniejszych czasów tajemnicze lochy i tunele zwiększały poziom obronności osad ludzkich. Według przekazów historycznych, pierwszy tunel zbudowali Babilończycy pod rzeką Eufrat wyłącznie dla celów obronnych. Zastosowali jedyną możliwą wtedy metodę, tzw. odkrywkową, polegającą na okresowej zmianie koryta rzeki, wykonaniu wykopu w jej dnie i zbudowaniu ceglanej kamiennej obudowy murowej przykrytej i uszczelnionej iłem.