Porty w Szczecinie i Świnoujściu stanowią jeden z większych zespołów portowych w rejonie Morza Bałtyckiego. Są zapleczem gospodarki morskiej dla obszaru zachodniej i południowo-zachodniej Polski. Stanowią kluczowy element Środkowoeuropejskiego Korytarza Transportowego, łączącego Morze Bałtyckie z Morzem Adriatyckim. Dodatkowo port w Świnoujściu stanowi początek ważnych połączeń promowych do portów regionu Morza Bałtyckiego. Terminal promowy przystosowany jest do obsługi pasażerów oraz samochodów osobowych, naczep ciężarowych i wagonów kolejowych. Ponadto w porcie w Świnoujściu zlokalizowana jest nowoczesna baza do obsługi przeładunków węgla i rudy żelaza, chłodnia do towarów głęboko mrożonych oraz Wolny Obszar Celny. Za rozwój infrastruktury portowej oraz pozyskiwanie nowych terenów na potrzeby rozwoju portów odpowiada Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście SA. Funkcje eksploatacyjne w portach, związane z wykorzystaniem usług portowych, oferują spółki niezależne. Jedną z nich jest Euro Terminal Real Estate Sp. z o.o. Wychodząc naprzeciw zwiększonemu zapotrzebowaniu na przeładunki intermodalne w porcie, w 2022 r. dla tej właśnie spółki firma Aarsleff zbudowała, na podstawie własnego projektu wykonawczego, stanowisko do przeładunków statków ro-ro cargo w Basenie Atlantyckim przy nabrzeżu Rozładunkowym i nabrzeżu Top na terenie Euro Terminalu Real Estate w Porcie Świnoujście.
Głównym przedmiotem inwestycji była budowa stanowiska do przyjmowania i obsługi statków typu ro-ro o maksymalnej długości 218 m, szerokości 32 m i zanurzeniu 8,5 m. Na stanowisku mają być przeładowywane głównie samochody ciężarowe i naczepy drogowe oraz ładunki cargo na paletach. Jak wskazano na rycinie 1, inwestycja od strony północnej i wschodniej graniczyła z istniejącym nabrzeżem Rozładunkowym oraz nabrzeżem Top, natomiast od strony zachodniej i południowej z wodami Basenu Atlantyckiego. W bezpośrednim sąsiedztwie znajdowały się dwa budynki chłodni oraz magazyn cargo. Dodatkowo pomiędzy budynkami chłodni i nabrzeżem Rozładunkowym zlokalizowana była czynna linia kolejowa, dostarczająca ładunki do magazynów, na place składowe oraz załadunki na statki cumujące przy nabrzeżu. Stała rampa w narożniku Basenu Atlantyckiego objęła 40 m.b. nabrzeża Rozładunkowego oraz 30 m.b. nabrzeża Top.
Przed rozpoczęciem prac związanych z inwestycją nabrzeże Rozładunkowe było konstrukcją płytową typu ciężkiego, wykorzystywaną do przeładunków ładunków cargo różnego typu na paletach, konstrukcji różnego typu, kontenerów, śmigieł itp. Przeładunki wykonywano przy użyciu żurawi samojezdnych o nośności 180 t i 280 t. Głębokość techniczna nabrzeża to -9,5 m. Dopuszczalne obciążenie dla ściany nabrzeża wynosi 20 kPa oraz 500 kN na pachoł cumowniczy.
Nabrzeże Top o konstrukcji płytowej typu ciężkiego wykorzystywano jako nabrzeże postojowe dla różnego rodzaju sprzętu pływającego i mniejszych jednostek, na potrzeby związane z produkcją konstrukcji żelbetowych i stalowych istniejącego Zakładu Konstrukcji Off-shore. Głębokość techniczna nabrzeża to -7,0 m. Dopuszczalne obciążenie dla ściany nabrzeża jest równe 10 kPa oraz 500 kN na pachoł cumowniczy.
W związku z głównym przedmiotem inwestycji, czyli budową stanowiska do przyjmowania i obsługi statków typu ro-ro, przewidziano takie przedsięwzięcia, jak:
- przebudowę, tj. poszerzenie istniejącej konstrukcji nabrzeża Rozładunkowego, stanowiącą nową linię cumowniczą stanowiska ro-ro;
- budowę nowej rampy stałej o konstrukcji żelbetowej i szerokości konstrukcyjnej 40 m;
- prace rozbiórkowe dotyczące częściowej rozbiórki nadbudowy żelbetowej nabrzeża Top oraz częściowej rozbiórki oczepu żelbetowego nabrzeża Rozładunkowego w miejscu budowanej nowej rampy stałej;
- montaż wyposażenia stanowiska promowego oraz wykonanie nowej nawierzchni.
Główne przedsięwzięcia inwestycji pokazano na planie sytuacyjnym na rycinie 2.
Przebudowa istniejącej konstrukcji nabrzeża Rozładunkowego
W celu umożliwienia podchodzenia i cumowania planowanych jednostek ro-ro o długości do 218 m, szerokości 32 m i zanurzeniu 8,5 m konieczna była przebudowa istniejącego nabrzeża Rozładunkowego. Rozbudowa ta polegała na odsunięciu linii cumowniczej o 2 m w kierunku wód Basenu Atlantyckiego. Na wysokości ośmiu sekcji (nr 21–28) o łącznej długości 144 m wybudowano nową, żelbetową ścianę nabrzeża, opartą na ścianie z grodzic stalowych typu AZ28-700 i AZ 27-800 o długości 18 m. Dla zapewnienia stateczności konstrukcji grodzice zakotwiono za pomocą ściągów prętowych do istniejącej konstrukcji nabrzeża. Dodatkowo przy elementach wyposażenia nabrzeża – pachołach i odbojnicach – pogrążono 19-metrowe rury stalowe o średnicy 813–1016 mm. Charakterystyczne przekroje przebudowywanych sekcji nabrzeża pokazano na rycinie 3.
Budowa nowej rampy stałej
Rampa stała została wykonana jako płyta żelbetowa o grubości 60 cm, oparta na fundamencie z grodzic stalowych typu AZ28-700 o długości 19,0 m i żelbetowych palach prefabrykowanych o przekroju 40 x 40 cm i długości 18 m. W pierwszym etapie przeprowadzono prace kafarowe z jednostek pływających: wbicie pali prefabrykowanych oraz pogrążenie ścianki z grodzic stalowych. Kolejno wykonano oczepy żelbetowe zwieńczające żelbetowe pale prefabrykowane oraz połączenie oczepu i ścianki z grodzic systemowymi ściągami prętowymi. Następnie przystąpiono do stopniowego wykonywania zasypu obszaru wydzielonego ścianką z grodzic stalowych. Zasadnicza konstrukcja rampy ro-ro została zrealizowana na warstwie chudego betonu, ułożonego na wykonanym uprzednio zasypie. Przed położeniem płyty żelbetowej rampy wykonano trzy próbne obciążenia dynamiczne pali, których wyniki potwierdziły założenia projektowe. Płytę rampy wykonano w konstrukcji żelbetowej żebrowej. Nachylenie płyty rampy stałej zostało dopasowane do zmiennego zanurzenia statku oraz poziomu wody w basenie (od +2,5 m do +1,5 m). Dojazd do rampy odbywa się z istniejącego układu drogowego na terenie Euro Terminalu. Budowana rampa wymagała częściowej rozbiórki konstrukcji nadbudowy nabrzeża Top. Nad pozostałą konstrukcją wykonany został pomost, stanowiący element rampy o stałej rzędnej +2,5 m. Rzut oraz typowy przekrój przez rampę stałą pokazano na rycinie 4.
W 2022 r. firma Aarsleff rozpoczęła prace na placu budowy. Roboty przebiegły zgodnie z ustalonym z inwestorem harmonogramem. Poniżej pokazano zdjęcia z realizacji robót – wbijania pali prefabrykowanych oraz pogrążania grodzic stalowych (ryc. 5).
W 2023 r. inwestycja została zakończona. Po wykonanej przez firmę Aarsleff przebudowie nabrzeża Rozładunkowego oraz budowie nowej rampy stałej w narożniku Basenu Atlantyckiego stanowisko do przyjmowania statków typu ro-ro osiągnęło parametry:
- długość cumowanych jednostek ro-ro 218 m
- głębokość techniczna nabrzeża -9,5 m
- głębokość obliczeniowa nabrzeża -9,5 m
- nośność nabrzeża 20 kPa
- szerokość całkowita rampy 40 m
- szerokość użytkowa rampy 36 m
- długość rampy 57 m
- nośność rampy do 2000 kN (nacisk na oś 38,10 t)
- polery nabrzeża i rampy 1000 kN
- polery sztormowe 1000 kN.
Cieszymy się, że pracownicy Aarsleff mogli podzielić się swoim doświadczeniem hydrotechnicznym przy realizacji tej inwestycji i swoją pracą przyczynili się do zwiększenia przepustowości i efektywności świnoujskiego portu. Jesteśmy przekonani, że modernizacje i rozbudowy istniejących oraz budowy nowych portów spowodują gospodarcze wzmocnienie kraju oraz wzrost pozycji polskiego transportu morskiego na tle międzynarodowym.