Szkoła Górnictwa Odkrywkowego 2024

SGO jest szczególnie popularna wśród menedżmentu wysokiego szczebla zarządzającego polskimi przedsiębiorstwami górniczymi i okołogórniczymi. W tym roku w obradach w Wiśle uczestniczyło ponad 20 profesorów z wyższych uczelni i instytutów badawczych, ponad 60 prezesów zarządów firm i stowarzyszeń oraz 40 dyrektorów i dyrektorów generalnych.

Organizatorem SGO jest Katedra Inżynierii Górniczej i Bezpieczeństwa Pracy na Wydziale Inżynierii Lądowej i Gospodarki Zasobami AGH przy współudziale Komitetu Górnictwa Polskiej Akademii Nauk, Sekcji Technologii Górniczych Komitetu Górnictwa PAN, Głównej Komisji Górnictwa Skalnego ZG SITG, Stowarzyszenia Polskich Inżynierów Strzałowych oraz Fundacji Nauka i Tradycje Górnicze.

Tegoroczna Szkoła odbyła się pod honorowym patronatem Ministerstwa Aktywów Państwowych oraz Rektora Akademii Górniczo-Hutniczej, Przewodniczącego Komitetu Górnictwa PAN, Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego, Dyrektora Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego, Prezesa ZG SITG w Katowicach, Prezesa Polskiego Związku Producentów Kruszyw.

Sytuacja na rynku

Podczas uroczystego otwarcia XI edycji SGO przewodniczący Komitetu Organizacyjnego prof. dr hab. inż. Zbigniew Kasztelewicz zaprezentował referat wprowadzający Stan rozwoju górnictwa odkrywkowego w Polsce, w którym omówił obecną sytuację branży oraz panujące trendy w odniesieniu do kilku tysięcy przedsiębiorstw eksploatujących ok. 40 różnych kopalin.

Sytuacja na rynku surowców w Polsce dotyczy również wielu firm zaplecza projektowo-technicznego, naukowego i badawczego, co zostało w prezentacji wyraźnie podkreślone. Szczególną uwagę zwrócono na niepewność czasów i ryzyka wpływające na wyhamowanie dalszego rozwoju branży. Należą do nich głównie ambitne cele Unii Europejskiej redukcji emisji CO₂, które w oczywisty sposób dotykają sektorów elektroenergetycznego i ciepłowniczego oraz wielu branż energochłonnych, jak produkcja stali, cementu i szeregu innych produktów surowcowych. Na politykę niskoemisyjną nakładają się problemy wojny w Ukrainie i związane z nią wahania zapotrzebowania na surowce, które ostatecznie przekładają się na kondycję finansową firm górniczych i okołogórniczych. Trudna sytuacja na rynku surowców zmusza przedsiębiorstwa do strategicznych zmian. Postuluje się zmiany ewolucyjne, a nie rewolucyjne, szczególnie jeśli chodzi o harmonogram realizowanej obecnie transformacji energetycznej. Polska gospodarka ma historyczne oparcie w węglu i nie można z dnia na dzień przejść na inne nośniki energii elektrycznej. Okres zimowy w 2021 r. pokazał wszystkim przeciwnikom energetyki konwencjonalnej w Polsce i Europie, jak bardzo niestabilne mogą być dostawy energii elektrycznej oparte tylko na źródłach odnawialnych. W całej Europie nie wiało – wiatraki stały, a panele fotowoltaiczne były przykryte śniegiem. Sytuację uratowała niechciana w Europie „brudna energia węglowa”. Gdyby nie ona, mieszkańcy Polski mogliby spędzać długie zimowe popołudnia w ciemności i chłodzie. W ramach podsumowania wystąpienia prof. Kasztelewicz wskazał, w jakim kierunku powinniśmy kreować zmiany obecnie obowiązujących uregulowań formalnoprawnych w celu ułatwienia rozwoju branży, w tym budowy i rozbudowy kopalń. Wypowiedź ta stanowiła zapowiedź merytorycznego panelu prawnego, w którym następnego dnia analizowano te zagadnienia w szczegółach.

W kolejnej części przewodniczący poprosił o zabranie głosu przedstawicieli patronów honorowych konferencji. Zwieńczeniem tych wypowiedzi było uroczyste otwarcie XI edycji SGO, którego dokonał dr hab. inż. Arkadiusz Kustra, prof. AGH, dziekan Wydziału Inżynierii Lądowej i Gospodarki Zasobami AGH.

Sponsorzy i laureaci

Organizatorzy w części oficjalnej podziękowali sponsorom SGO 2024. Konferencja mogła liczyć na wsparcie aż 30 firm. Jak zwykł mawiać przewodniczący, bez partnerskiego podejścia i wsparcia finansowego Szkoła byłaby „ubogą” konferencją.

Tradycją Szkoły stało się wręczanie pamiątkowych tablic oraz nadawanie wybranym uczestnikom tytułu Przyjaciela Górnictwa Odkrywkowego. W tym roku wręczono 17 wyróżnień osobom, które miały istotny wkład i znacząco przyczyniły się do pracy na rzecz rozwoju górnictwa odkrywkowego w Polsce.

Ostatnim, najbardziej prestiżowym wyróżnieniem było wręczenie okolicznościowej pamiątki z Galicji, z królewskiego miasta Krakowa – Lajkonika SGO, który stał się wizytówką i znakiem rozpoznawczym konferencji. W tym roku zaszczytne wyróżnienie i podziękowanie za długoletnią współpracę otrzymali: prof. dr hab. inż. Bronisław Barchański z AGH, prof. dr hab. inż. Józef Dubiński, wiceprezes Oddziału PAN w Katowicach, Herbert Leopold Gabryś z firmy H.L.G. Doradztwo Barbara Wrona-Wojdała Herbert Gabryś S.C., dr inż. Jerzy Markowski, wiceprezes zarządu Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT w Katowicach oraz mgr inż. Piotr Wojtacha, wiceprezes Wyższego Urzędu Górniczego w Katowicach.

W trakcie oficjalnej części SGO dokonano również wręczenia powołań do Sekcji Technologii Górniczych KG PAN. Na przewodniczącego sekcji powołano prof. dr. hab. inż. Zbigniewa Kasztelewicza, a wraz z nim 57 członków Komitetu. Grupa powołanych członków składa się z uznanych specjalistów, znających specyfikę oraz problemy branży. Członkowie nowo powołanej Sekcji mają duży autorytet w swoich dziedzinach działalności i posiadają potencjał do dyskusji nad problemami branży. Większość z powołanych osób była obecna na sali plenarnej SGO i uroczyście odebrała swoje powołania.

Część oficjalną zakończono czterema merytorycznymi wystąpieniami, których treść stanowiła wprowadzenie do kolejnych dni panelowych. Były to wystąpienia dr. inż. Łukasza Machniaka o zapotrzebowaniu gospodarki na surowce skalne, prof. dr. hab. inż. Zbigniewa Kasztelewicza o węglu brunatnym jako optymalnym paliwie w okresie zmian wkrajowej elektroenergetyce, dr. inż. Jerzego Markowskiego o roli węgla w procesie transformacji energetycznej oraz Herberta Leopolda Gabrysia o wyzwaniach polskiej elektroenergetyki w 2024 r.

Podsumowanie

W trakcie trzech dni obrad panelowych wygłoszono ponad 80 prezentacji poruszających różnorodne aspekty i zagadnienia odkrywkowej działalności górniczej, począwszy od zagadnień prawnych i administracyjnych, ochrony środowiska, technik i technologii eksploatacji, przeróbki kopalin, techniki strzałowej, budowy i eksploatacji maszyn i urządzeń, a skończywszy na likwidacji zakładów górniczych i rekultywacji terenów poeksploatacyjnych. Łącznie wkład w przygotowanie paneli wykładowych włożyło ponad 150 autorów i współautorów prezentacji. Specjaliści współpracujący z SGO, prezentujący opracowane treści, stanowią o sile merytorycznej i jakości podejmowanych dyskusji tak w trakcie obrad, jak i w rozmowach kuluarowych. Część artystyczną uzupełnił występ Igora Kwiatkowskiego, byłego członka kabaretu Paranienormalni, oraz występ folklorystycznego zespołu góralskiego.

Konferencja SGO zapisała się na stałe w cyklu wydarzeń branżowych. Pomimo dużej liczby referatów w części merytorycznej i podejmowania ważnych dyskusji o przyszłości branży daje się odczuć przyjazną, wręcz rodzinną atmosferę, która panuje wśród gości spędzających czas w Wiśle. Wielu z nich coraz częściej przybywa na kolejne edycje, stając się jej stałymi bywalcami. Nie bez znaczenia jest również ciągły wzrost liczby uczestników oraz nowych firm, które dołączają do SGO. Część wystawowa stanowi doskonałą płaszczyznę do nawiązywania nowych relacji biznesowych i wymiany doświadczeń, bez których rozwój nie byłby możliwy.

W trakcie podsumowań i podziękowań wszystkim zaangażowanym w pracę nad przygotowaniem SGO 2024, tj. uczestnikom, sponsorom, wystawcom, autorom prezentacji i organizatorom, nieodosobnione były głosy, że Szkoła Górnictwa Odkrywkowego to jedna z najlepszych konferencji naukowo-technicznych w Polsce. Jeszcze podczas oficjalnego zamknięcia SGO 2024 padły deklaracje udziału w kolejnej, XII edycji, która odbędzie się w dniach od 1 do 3 września 2025 r. w tym samym miejscu.

www.sgo.agh.edu.pl