REKLAMA
Hydrotechnika Archiwum NBI Technologie
2 Minuty czytania

AQUA-Control – w zgodzie z renaturyzacją

W ostatnim czasie słowo renaturyzacja jest odmieniane przez wszystkie przypadki. W latach 70. XX w. dominował pogląd, że regulacja rzek jest korzystna dla człowieka. Miało to zapobiegać powodziom i suszom, nawadniać obszary rolnicze i odwadniać tereny bagienne na potrzeby produkcji rolnej. Budowanie dużych zbiorników zaporowych znacząco ograniczyło powodzie, jednak spowodowało szereg innych niekorzystnych skutków. Są to m.in. obniżanie się dna koryt rzek, wysychanie bagien i torfowisk, a także znaczne obniżenie się wód gruntowych. Geneza renaturyzacji to przywrócenie rzece, uprzednio uregulowanej, stanu zbliżonego do naturalnego (istniejącego przed regulacją lub występującego w naturze).

Stopień wodny Głębocko (2020) wyposażony w jazy powłokowe B = 2 x 20 m, H = 3,90 m

Renaturyzacja to proces długotrwały, a przywrócenie stanu pierwotnego w wielu przypadkach jest wręcz niemożliwe. Dla poprawy warunków środowiskowych konieczne są różnego rodzaju przedsięwzięcia techniczne oraz samoistne przekształcenia wód i związanych z nimi terenów realizowane przez samą naturę.

Przykładem instalacji technicznych mogących skutecznie współdziałać w procesie renaturyzacji są kompozytowe, ruchome zapory wodne typu powłokowego, produkowane przez AQUA-Tech Sp. z o.o. Jazy powłokowe napełniane są wodą rzeczną lub powietrzem, dzięki czemu są bezpieczne ekologicznie. Wykonuje się je z materiałów kompozytowych, dlatego w trakcie wieloletniej eksploatacji nie wymagają częstych konserwacji (smarowania, malowania i innych zabezpieczeń antykorozyjnych).

Stopień wodny Ostrów na Dunajcu (2024) wyposażony w jazy powłokowe B = 3 x 30 m, H = 2,20 m

Wśród działań renaturyzacyjnych prowadzonych w latach 2020–2021 była rewitalizacja ekosystemu doliny Nysy Kłodzkiej na odcinku pomiędzy jazami w Więcmierzycach i w Michałowie przez odbudowę piętrzeń w przekrojach Kopice (km 32,370) i Głębocko (km 26,700).

Efektem budowy stopni wodnych Głębocko i Kopice były m.in.:

  • ograniczenie procesów erozji dna rzeki i obniżania się poziomu wód gruntowych na obszarach Natura 2000 i rezerwatowych;
  • powstrzymanie wysychania starorzeczy i stepowienia krajobrazu doliny Nysy Kłodzkiej;
  • zwiększenie retencji wód powierzchniowych i gruntowych; 
  • ograniczenie skutków suszy hydrologicznej; 
  • eliminacja wysychania studni i ujęć wód gospodarskich;
  • zróżnicowanie i wzbogacenie środowiska wodnego ryb i organizmów wodnych;
  • wzmocnienie siedlisk strefy przywodnej i sprawności korytarza ekologicznego doliny Nysy Kłodzkiej;
  • poprawa warunków tlenowych wód i ograniczenie zanieczyszczeń pływających dzięki pracy elektrowni wodnych, wspomagających naturalne procesy samooczyszczania się wód;
  • pozyskanie czystej ekologicznie energii i zwiększenie udziału produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych.
Stopień wodny Kopice (2021) wyposażony w jazy powłokowe B = 2 x 20 m, H = 3,50 m

Należy również dodać, że przy każdym tego typu obiekcie powstają przepławki dla ryb, a wypełnienie koryta rzeki poprawia warunki bytowania ryb, szczególnie w okresach suchych.

Stopień wodny Ostrów na Dunajcu (2024) wyposażony w przepławkę dla ryb

W ramach prac badawczo-rozwojowych spółka AQUA-Tech opracowała system AQUA-Control, który utrzymuje zadany poziom piętrzenia, magazynując wodę w korycie rzeki. Opracowany system autonomicznie pobiera dane pogodowe (alerty) i w przypadku zagrożenia decyduje o udrożnieniu koryta rzeki (opuszczeniu instalacji jazowych), przygotowując koryto rzeki na przyjęcie wód wezbraniowych, po wcześniejszym poinformowaniu okręgowego centrum kryzysowego.

Schemat systemu AQUA-Control

Sondy pomiarowe działające przy każdym progu śledzą falę wezbraniową i w momencie przejścia punktu kulminacyjnego rozpoczynają piętrzenie, spowalniają przepływ, wywłaszczając falę wezbraniową (powodziową).

System może być implementowany modułowo. Zależnie od potrzeb może składać się z kilku lub kilkunastu obiektów. Obiekty mogą współdziałać w krajowym systemie zarządzania zasobami wodnymi, przeciwdziałając powodziom oraz wspomagając retencję. Te nowoczesne obiekty skutecznie wspierają cele środowiskowe.

AQUA-Tech Sp. z o.o.
e-mail: biuro@aqua-tech.info.pl
tel.: +48 324 417 717; kom.: +48 884 302 109
www.aqua-tech.info.pl

REKLAMA
Kalendarium wydarzeń
Sklep internetowy NBI
REKLAMA