Innowacje tramwajowe

Te udogodnienie zauważy każdy pasażer. Nie każdy jednak wie, że obecnie oferowane modele często wyposażone są także w ciekawe rozwiązania konstrukcyjne, które zmniejszają pobór prądu i redukują hałas składu. Nowoczesny układ napędowy daje możliwość odzyskiwania energii, która trafia do baterii akumulatorowych i pozwala tramwajowi przemieszczać się na krótkich odcinkach bez zasilania z sieci. Dzięki takiemu rozwiązaniu pojazd zużywa około 20-30% energii mniej.

Do budowy tramwajów coraz częściej wykorzystywane są materiały kompozytowe. Dzięki nim tramwaj jest lekki, zużywa mniej energii, a więc w mniejszym stopniu, niż klasyczne pojazdy szynowe, wpływa na środowisko naturalne. Oprócz zaawansowanych rozwiązań mechanicznych, w tramwaju może być zastosowany innowacyjny system sterowania i diagnostyki, umożliwiający między innymi zdalne monitorowanie pracy tramwaju w trybie online.

Współczesny tramwaj, jednak nie jest w stanie w pełni wykorzystać swoich możliwości bez nowoczesnej nawierzchni. Najważniejsze wyzwania stojące przed konstrukcją współczesnego torowiska tramwajowego to obniżenie hałasu i wibracji oraz zwiększenie trwałości, a także dostosowanie wysokości peronów do podłogi tramwaju. Rozwiązaniem zwiększającym odporność trasy na trwałe deformacje jest rezygnacja z podsypki (tłucznia) na rzecz sztywnej podbudowy betonowej. W konstrukcji bezpodsypkowej za redukcję hałasu i wibracji odpowiadają m.in. sprężyste mocowanie szyn, profile przyszynowe, maty wibroizolacyjne, czy też masa zalewowa na bazie żywicy poliuretanowej.

W ostatnim czasie coraz popularniejsze ze względu na ekologię są tzw. zielone torowiska pokryte trawą lub niskopienną roślinnością. Pierwsze takie rozwiązanie pojawiło się wprawdzie ponad wiek temu w Niemczech, w Polsce funkcjonuje dopiero od 2000 roku. Torowiska trawiaste poprawiają w znaczący sposób estetykę ulicy, zwiększają powierzchnię biologicznie czynną w mieście, pozwalając jednocześnie zmniejszyć hałas nawet o 5 dB.

– Obecnie nawierzchnie tramwajowe są zdecydowanie bardziej trwałe niż jezdnie, a składy tramwajowe służą wiele lat dłużej niż autobusy – mówi Bogusława Kruk, kierownik działu technicznego TINES.

Nie ustają również badania nad nowymi rozwiązaniami. Obecnie trzy międzynarodowe koncerny pracują nad torowiskiem zasilanym bez sieci trakcyjnej. W celu zapewnienia bezpieczeństwa pieszym i samochodom mogącym znaleźć się na torowisku tramwaj jest zasilany tylko z krótkiego odcinka sekcji przewodzącej szyny prądowej znajdującej się w danej chwili pod przejeżdżającym pojazdem. Włączanie napięcia w sekcji przewodzącej szyny prądowej następuje po otrzymaniu przez obwód indukcyjny układu sterującego sygnału od anteny wbudowanej w rejonie środka tramwaju, w pobliżu klocków ślizgowych stanowiących tzw. odbierak prądu. Taka technologia pozwala pojazdom na bieg między przystankami bez użycia sieci trakcyjnej, oferując rozwiązanie nieingerujące w przestrzeń architektoniczną miasta.

– Innowacje to jednak nie tylko nowinki techniczne zwiększające komfort pasażerów, ale przede wszystkim rozwiązania pozwalające na obniżenie kosztów eksploatacji i inteligentne projektowanie miast. Jednak, aby móc efektywnie wdrażać nowoczesne technologie niezbędna jest merytorycznie przygotowana kadra projektowa i wykonawcza, dlatego myśląc o innowacjach, musimy dbać o edukację młodych pokoleń – mówi Tomasz Szuba, prezes TINES.

W najbliższych latach dzięki środkom z UE na rozwój sieci tramwajowych w polskich miastach zostanie wydanych ok. 13 mld zł. Pieniądze mają być wykorzystanie m.in. na zakup 600 nowych tramwajów, budowę ponad 100 kilometrów nowych tras oraz modernizację 200 kilometrów istniejących torowisk. Dofinansowaniem z UE objęty będzie także rozwój inteligentnych systemów sterowania ruchem oraz systemów informacji pasażerskiej.