Budownictwo
Drogi
Energetyka
Geoinżynieria
Hydrotechnika
Inż. Bezwykopowa
Kolej
Mosty
Motoryzacja
Tunele
Wod-Kan
Kiedy powstawał Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), w Polsce mówiło się o kryzysie ekologicznym. Dla przykładu – jeszcze w 1989 r. niemal 100 proc. odpadów komunalnych w Polsce trafiało na wysypiska, a ponad 70 proc. ścieków komunalnych zrzucano do rzek i jezior. Utworzenie 30 lat temu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej otworzyło nową epokę w historii polskiej ekologii.
Przez trzy dekady swojej działalności NFOŚiGW na poprawę stanu środowiska w Polsce przeznaczył łącznie prawie 96 mld zł. Ponad połowę tej kwoty stanowiły środki krajowe (50,9 mld zł), a pozostałą część (45 mld zł) – wsparcie zagraniczne, przede wszystkim z unijnych Programów Operacyjnych Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ). Przez 30 lat działalności Narodowy Fundusz zawarł z beneficjentami łącznie ponad 31 tys. umów na realizację projektów z zakresu ochrony wód, ziemi, powietrza, przyrody, gospodarki komunalnej i gospodarki odpadami czy edukacji ekologicznej.
– Działalność Funduszu realnie wspiera zrównoważony rozwój Polski. To ważny filar finansowania proekologicznych inwestycji, które służą poprawie stanu środowiska w Polsce, a tym samym przekładają się na jakość życia mieszkańców – podkreślił minister Henryk Kowalczyk.
Wśród przykładów efektów przedsięwzięć z zakresu gospodarki wodno-ściekowej, zrealizowanych przy wsparciu ze środków Narodowego Funduszu w latach 1989-2018, jest budowa lub modernizacja ponad 1600 oczyszczalni ścieków oraz ponad 83 tys. km kanalizacji. Dofinansowanie (ze środków unijnych i krajowych) wyniosło 33,6 mld zł, przy łącznej wartości projektów wynoszącej prawie 87 mld zł. Działania te przyczyniły się do realizacji Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych.
Dzięki wsparciu finansowemu Narodowego Funduszu wybudowano również m.in. 7 spalarni odpadów komunalnych o wydajności 1,1 mln ton rocznie oraz zwiększyła się masa odpadów poddanych odzyskowi (w tym recyklingowi) na poziomie 5,4 mln ton w ciągu roku.
Ponadto dzięki projektom dofinansowanym z NFOŚiGW zmniejszyła się w skali roku emisja SO2 o 800 tys. ton, ograniczona została też emisja pyłów o 260 tys. ton i emisja CO2 o 14,8 mln ton. Efekty ekologiczne i energetyczne działań Narodowego Funduszu to także produkcja energii z odnawialnych źródeł energii – 2,1 TWh w ujęciu rocznym oraz oszczędność energii – 3,4 TWh na rok. A to tylko nieliczne z przykładów, jak działania dofinansowane przez NFOŚiGW służą środowisku i obywatelom.
Nowe wyzwania NFOŚiGW
Obecnie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uczestniczy wraz z WFOŚiGW i Bankiem Ochrony Środowiska w Programie Czyste Powietrze.
– Ze zdobytą wiedzą i doświadczeniem Fundusz podejmuje się kolejnych wyzwań. Jednym z nich jest Program Czyste Powietrze, którego budżet wynosi aż 103 miliardy złotych. Środki te przez 10 lat będzie przeznaczał m.in. na termomodernizację domów jednorodzinnych oraz wymianę źródeł ciepła, co przełoży się na zmniejszenie tzw. niskiej emisji. Dzięki temu wszyscy będziemy mogli oddychać czystszym powietrzem – zaznaczył minister Kowalczyk.
Współpraca NFOŚiGW i funduszy wojewódzkich jest rozwijana również w innych programach, jak np. Ogólnopolski system doradztwa energetycznego, Zmniejszenie zużycia energii w budownictwie, Ogólnopolski program finansowania służb ratowniczych, Ogólnopolski program regeneracji środowiskowej gleb poprzez ich wapnowanie, Usuwanie folii rolniczych i innych odpadów pochodzących z działalności rolniczej.
Tekst i zdjęcie: Małgorzata Czeszejko-Sochacka, Ministerstwo Środowiska
