Budownictwo
Drogi
Energetyka
Geoinżynieria
Hydrotechnika
Inż. Bezwykopowa
Kolej
Mosty
Motoryzacja
Tunele
Wod-Kan
Skala kryzysu mieszkaniowego w UE
Według danych Eurostatu w latach 2010–2024 ceny mieszkań w UE wzrosły średnio o 55,4 proc., a czynsze najmu o 26,7 proc. W Polsce dynamika była jeszcze wyższa – ceny lokali mieszkalnych zwiększyły się o 100 proc. Węgry, Estonia i Litwa odnotowały jeszcze większe wzrosty – odpowiednio 250, 230 i 200 proc.
W I kwartale 2025 roku ceny mieszkań w Polsce były wyższe o 13,2 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim, przy średniej unijnej 5,7 proc. Z danych przedstawionych przez przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulę von der Leyen wynika ponadto, że w ostatnich pięciu latach liczba wydanych pozwoleń na budowę w UE spadła o ponad 20 proc.
Europejski plan przystępnych cenowo mieszkań
Szefowa KE podkreśliła, że problem wysokich cen i braku dostępnych lokali to już nie tylko kryzys mieszkaniowy, ale również społeczny. W odpowiedzi Komisja prowadzi konsultacje nad europejskim planem mieszkalnictwa przystępnego cenowo. Dokument ma obejmować m.in.:
- wsparcie dla budownictwa mieszkaniowego,
- przyspieszenie wznoszenia nowych domów i akademików,
- regulacje dotyczące krótkoterminowego najmu.
Priorytety tego planu zostaną omówione podczas pierwszego Szczytu Mieszkaniowego UE.
Polska w obliczu deficytu mieszkań
Według szacunków w Polsce brakuje od 0,5 mln do nawet 2 mln lokali mieszkalnych. Problem dotyczy zarówno liczby mieszkań, jak i ich stanu technicznego oraz dostępności finansowej. Deficyt szczególnie odczuwalny jest w dużych aglomeracjach i ich strefach podmiejskich.
Wysokie stopy procentowe (4,75 proc.) dodatkowo ograniczają możliwości kredytowe gospodarstw domowych. Jak podkreśla GUS, w pierwszym półroczu 2025 roku w całym kraju oddano jedynie 517 mieszkań komunalnych oraz 1,5 tys. społecznych czynszowych, co łącznie stanowi niespełna 3 proc. nowych lokali. W tym samym czasie deweloperzy przekazali na rynek ponad 57 tys. mieszkań na sprzedaż.
Struktura rynku i wyzwania
Polski rynek mieszkaniowy charakteryzuje się dominacją własności prywatnej. Ponad 87 proc. powierzchni mieszkalnej znajduje się w rękach właścicieli indywidualnych i spółdzielni, a jedynie 12,7 proc. to mieszkania czynszowe. Taka struktura utrzymuje się od lat, ograniczając rozwój rynku najmu instytucjonalnego.
Zdaniem ekspertów i europosłów jednym z kierunków działań powinno być zwiększenie podaży mieszkań czynszowych i rozwój systemu TBS. Wskazuje się również na konieczność modernizacji istniejących zasobów, programy wsparcia w opłacaniu czynszów oraz system zachęt do budowy tańszych lokali.
Społeczne oczekiwania
Z badania Eurobarometr wynika, że brak mieszkań w przystępnych cenach jest największym problemem dla mieszkańców miast w UE. Aż 51 proc. respondentów uznało go za najpilniejsze wyzwanie. W mniejszych miejscowościach i na obszarach wiejskich odsetek ten wynosił odpowiednio 37 i 28 proc.
Oczekiwania społeczne obejmują m.in. rozwój taniego budownictwa, zwiększenie liczby mieszkań czynszowych, modernizację istniejących zasobów oraz monitorowanie wysokości czynszów.
