Nowe poldery w Krakowie zabezpieczą dolinę rzeki Serafy przed powodziami i podtopieniami

 

Na terenie dzielnicy Wody Polskie już rozpoczynają budowę dwóch zbiorników przeciwpowodziowych Malinówka I i Malinówka II. Kontynuowane są też prace przygotowawcze do budowy kolejnych dwóch polderów.

Stworzenie odpowiedniego systemu zbiorników jest konieczne, ponieważ dolina rzeki Serafy jest szczególnie zagrożona podtopieniami, jakie pojawiają się na skutek nawalnych opadów deszczu. Problem ten dotyka wielu innych miast w Polsce. Na potrzebę pilnego rozwiązania kwestii błyskawicznych powodzi miejskich zwrócił uwagę Wiceminister Infrastruktury Marek Gróbarczyk, na którego wniosek 21 lipca bieżącego roku odbyła się narada Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Krakowska dzielnica Bieżanów jest jednym z wielu przykładów silnie zurbanizowanych rejonów, które na skutek intensywnych, nawalnych opadów deszczu doświadczają błyskawicznych powodzi miejskich – nawet kilka razy w roku. To pokazuje, jak istotne są działania zaradcze. Niezbędne jest również tworzenie dla miast map zagrożenia powodziami ze strony wód opadowych. To właśnie błyskawiczne powodzie miejskie są przyczyną podtopień, jakich kolejny raz w tym roku doświadczył Bieżanów. Prezes Wód Polskich 9 sierpnia 2021 r. właśnie w tym rejonie spotkał się z Wicewojewodą Małopolskim Józefem Leśniakiem oraz Radosławem Radoniem, Zastępcą Dyrektora krakowskich Wód Polskich ds. Ochrony Przed Powodzią i Suszą. Podczas  wizyty omówiono problematykę doliny rzeki Serafy oraz szczegóły realizowanych inwestycji.

Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w dolinie rzeki Serafy

Przedstawiciele Wód Polskich podkreślili, że Wody Polskie tworzą zabezpieczenia przeciwpowodziowe od strony rzek, ale niezbędna jest współpraca z miastem, aby zmniejszyć również ryzyko błyskawicznych powodzi miejskich. W tym celu konieczne jest przede wszystkim właściwe planowanie przestrzenne, tworzenie przestrzeni zielonej  oraz różnego typu rozwiązań  retencyjnych, żeby wody opadowe miały się gdzie bezpiecznie gromadzić. To istotna kwestia, ponieważ intensywne opady deszczu i tzw. betonoza, czyli silne uszczelnienie dużych powierzchni były przyczyną ostatnich podtopień osiedli mieszkalnych w Krakowie. Istniejący na rzece Serafie zbiornik Bieżanów zadziałał prawidłowo i zgromadził wody opadowe, ale nie pomieścił ich nadmiaru. W dolinie rzeki konieczna jest budowa dodatkowych polderów. Wody Polskie w najbliższym czasie planują budowę czterech takich zbiorników, które razem z istniejącym stworzą kaskadę dla zabezpieczenia blisko 2,5 tys. mieszkańców doliny Serafy. 5 sierpnia została podpisana umowa z wykonawcą polderów Malinówka I i Malinówka II. Trwają przygotowania do budowy kolejnych dwóch zbiorników przeciwpowodziowych. W przypadku jednego z nich istnieje spór, ponieważ na jego terenie deweloper chce wybudować osiedle mieszkaniowe. Prezes Wód Polskich podkreślił jednak, że interes dewelopera nie powinien przeważać nad bezpieczeństwem mieszkańców. Obecny podczas roboczej wizyty na terenie planowanych zbiorników Wicewojewoda Małopolski Józef Leśniak zaznaczył, że konieczna jest ścisła współpraca, przede wszystkim w kwestiach planowania, jak również w rozmowach z samorządami.

Dla zmniejszenia ryzyka powodzi i podtopień na terenach zurbanizowanych przede wszystkim trzeba odpowiednio planować przestrzeń, nie należy jej zbyt szczelnie zabudowywać. Warto również inwestować w tereny zielone. Konieczne  jest uwzględnianie map zagrożenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego. Niezbędne jest również tworzenie map zagrożenia powodziami od strony wód opadowych – to działanie jest nowością, jednak w obliczu zmian klimatu, staje się nieodzowne. Wody Polskie przy współpracy z samorządem pilotażowo opracowały taką mapę dla Krakowa. Wody Polskie w porozumieniu z władzami samorządowymi, pracuje nad rozwiązaniem problemu przepustu pod torami kolejowymi przy ul. Udzieli w Krakowie, który przyczynił się do podtopień. Problemów do rozwiązania w Krakowie, ale też w innych miastach, jest wiele. Tegoroczne wezbranie było kolejnym i należy się spodziewać następnych. To kwestia czasu, dlatego niezbędne jest właściwe przeciwdziałanie zagrożeniu, w tym inwestycje przeciwpowodziowe.

Wody Polskie tworzą obecnie kaskadę 5 suchych zbiorników przeciwpowodziowych. Inwestycja ma zabezpieczyć teren gminy Miasta Kraków oraz gminy Wieliczka, na obszarze o łącznej powierzchni 16,5 tys. hektarów. Budowa zbiorników przeciwpowodziowych w dolinie rzeki Serafy realizowana jest w ramach „Projektu ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry i Wisły”, przy udziale międzynarodowych instytucji finansowych – Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju, Banku Rozwoju Rady Europy oraz budżetu państwa.
 

W dolinie rzeki Serafy powstają zbiorniki małej retencji:
– zbiornik Malinówka  I o  pojemności 114 tys. m3 i powierzchni 5,8 ha,
– zbiornik Malinówka  II o  pojemności 49 tys. m3 i powierzchni 2,5 ha,
– zbiornik Malinówka  III o  pojemności 71 tys. m3 i powierzchni 3,5 ha,
– zbiornik Serafa  II o  pojemności 43 tys. m3 i powierzchni 2,8 ha.

5 sierpnia br.  umowę na budowę dwóch zbiorników dla zadania  „Zwiększenie zabezpieczenia przeciwpowodziowego w dolinie rzeki Serafy”. W  ramach inwestycji do końca 2022 roku zostanie zrealizowana budowa zbiorników: Malinówka I i  II wraz z obiektami towarzyszącymi. Trwają prace przygotowawcze związane z budową kolejnych dwóch polderów, budowa ma być zakończona w połowie 2023 roku. W dolinie rzeki Serafy działa już nowoczesny zbiornik przeciwpowodziowy Bieżanów.

Źródło: tekst Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, www.wody.gov.pl