Stanowisko IGWP ws. postulatu MI „1000 litrów na osobę za darmo”

7 sierpnia 2024 r. odbyło się spotkanie w Ministerstwie Infrastruktury na którym przedstawiciele Izby: Prezes Izby Paweł Sikorski, Przewodniczący Rady Izby Tadeusz Rzepecki, ekspert Izby Grzegorz Gałabuda wraz z przedstawicielami samorządów zwracali uwagę na liczne problemy i zagrożenia wiążące się z takim rozwiązaniem.

Przedstawione zostało wypracowane wspólne negatywne stanowisko w zakresie postulatu 1000 litrów na osobę za darmo jak i niższej opłaty do 3 m3.

W związku z postawionymi pytaniami i przedłożonymi argumentami dotyczącymi braku możliwości technicznych i ekonomicznych przedstawiciele Ministerstwa zadeklarowali, iż w ciągu najbliższego tygodnia przedstawią odpowiedzi na zadane pytania i wątpliwości przedstawione przez przedstawicieli Izby i strony samorządowej, a także przedstawią szczegółowe propozycje brzmienia przepisów w zakresie proponowanych rozwiązań.

• Od samego początku Izba Gospodarcza „Wodociągi Polskie” jest w stałym i ciągłym kontakcie z przedstawicielami organizacji skupiających samorządy, wymieniając analizy sytuacji i aktualizując dane.
• Sytuacja spowodowała również aktywne działania medialne ze strony IGWP, artykuły i wywiady z Prezesem Izby pojawiły się m.in. w PAP, Dzienniku Gazeta Prawna, TVN 24, portalu samorządowym, a także w licznych dziennikach lokalnych.

We wszystkich działaniach Izba wskazuje na konkretne obawy związane z proponowanymi postulatami:

• Z wyliczeń wynika, że postulat „1000 litrów wody za darmo” oznacza, że do przeszło 30 mln Polaków co miesiąc miałoby trafić ponad 30 miliardów litrów wody za darmo. To oczywiste, że nic nie ma za darmo i te gigantyczne ilości wody ktoś musi sfinansować.
• Izba nieustannie podkreśla, że branża po ostatnich latach obowiązywania szkodliwych rozwiązań legislacyjnych jest w dramatycznej sytuacji i potrzebuje czasu by móc odzyskać stabilność finansową.
• Przedsiębiorstwa z opłaty otrzymywanej na podstawie taryfy nie tylko muszą uzyskać wypływy na pokrycie bieżących wydatków związanych z całym procesem uzdatniania i dostawy wody do odbiorców, ale również posiadać środki finansowe na potrzebne inwestycje, tak by utrzymać odpowiedni poziom infrastruktury. A jak IGWP alarmuje od dłuższego czasu większość przedsiębiorstw musiała wstrzymać w ostatnich latach inwestycje i dalsze utrzymywanie tego stanu rzeczy będzie bardzo szkodliwe.
• Wskazano także, że system zaopatrzenia w wodę w przedsiębiorstwach wodociągowo-kanalizacyjnych oparty jest o zdecydowaną większość odbiorców zużywających do 3 m3 na miesiąc, stąd też przy proponowanych darmowych i obniżonych stawkach nastąpi ogromny spadek przychodów z tytułu opłat za pierwsze 3 m3 na osobę w przedsiębiorstwach wod-kan, a zatem istnieje realna obawa o utrzymanie zapowiadanej również zasady, iż cały system musi się bilansować.
• W innych krajach UE za wodę pobierane są opłaty. Wyjątkiem jest jedynie Irlandia, jednak tam zarówno inwestycje jak i inne koszty są finansowane z budżetu państwa, a więc przez wszystkich podatników. W pozostałych krajach obowiązuje taryfa za wodę. Jak wynika z danych, obecnie odbiorcy zużywają średnio zdecydowanie mniej wody niż poprzednich latach, a zatem proces oszczędnego korzystania już trwa od lat, m.in. dzięki prowadzonym kampaniom ekologicznym przez wodociągi.
• Izba podkreśliła także, że już w istniejącym systemie prawnym w celu wsparcia mieszkańców gminy mają już możliwość dopłaty do dostaw wody.

IGWP jest otwarta na dialog w sprawie takich rozwiązań, które z jednej strony zapewnią stabilność i bezpieczeństwo dostarczania wysokiej jakości wody, a z drugiej wsparcia obywateli znajdujących się w trudniejszej sytuacji materialnej np. poprzez dofinansowanie rachunku za wodę z funduszy socjalnych.

Obecnie Izba monitoruje sytuację, oczekuje na konkretne informacje i propozycje rozwiązań oraz kolejne spotkanie w Ministerstwie, na którym mają być przedstawione dalsze informacje.