Tajemnice przeszłości odkryte na budowie drogi ekspresowej S5

Archeologia S5 – badania na 128 km inwestycji

Prace archeologiczne prowadzone były w latach 2017–2023 podczas realizacji drogi ekspresowej S5 na odcinku Nowe Marzy – granica województw kujawsko-pomorskiego i wielkopolskiego o długości 128 km. Inwestycja została podzielona na siedem odcinków realizacyjnych, a badania trwały do jej zakończenia.

Nadzór nad wykopaliskami sprawował Kujawsko-Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków, przy współpracy z Narodowym Instytutem Dziedzictwa. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad jako inwestor monitorowała zarówno przebieg prac terenowych, jak i jakość opracowania ich wyników.

Znaleziska od epoki kamienia po czasy współczesne

Podobnie jak w przypadku wcześniejszych inwestycji drogowych w regionie, m.in. budowy autostrady A1, badania archeologiczne ukazały ślady aktywności ludzkiej na przestrzeni kilku tysięcy lat. Odkrycia obejmują okres od neolitu, przez epokę brązu i żelaza, czas wpływów rzymskich, aż po ślady II wojny światowej.

Do najciekawszych znalezisk należą:

• XVIII-wieczna tablica nagrobna z nieczynnego cmentarza ewangelickiego we Wiągu, obecnie prezentowana w lapidarium,
• srebrna bransoleta z III w. n.e. znaleziona na cmentarzysku w Niewieścinie,
• relikty domostw neolitycznych z ok. 5000 r. p.n.e. odkryte w Jaroszewie,
• ornamentowana szpila z brązu z ok. 2000 r. p.n.e. znaleziona w Grochowiskach Księżych,
• średniowieczna ostroga żelazna z ziemianki w Kruszynie.

Dziedzictwo archeologiczne na trasie S5

Zakrojone na szeroką skalę badania archeologiczne, towarzyszące budowie drogi ekspresowej S5, zaowocowały nie tylko realizacją infrastrukturalnej inwestycji, ale także znaczącym poszerzeniem wiedzy o historii tego obszaru. Odkrycia potwierdzają wielowiekową ciągłość osadnictwa i bogactwo kulturowe ziem kujawsko-pomorskich.