Uczestników seminarium poświęconego budowie i utrzymaniu dróg samorządowych o nawierzchni betonowej przywitał w imieniu organizatorów Zbigniew Pilch, dyrektor marketingu i public affairs Stowarzyszenia Producentów Cementu (SPC). „Będziemy mieli możliwość wysłuchania bardzo ciekawych referatów, prezentacji, wręcz świadectw o tym, jak nawierzchnie betonowe sprawdzają się na drogach samorządowych, ile kosztuje ich budowa i utrzymanie, jakie korzyści płyną z podjęcia decyzji o budowie nawierzchni betonowych” – mówił dyrektor Pilch.
Z udziału w seminarium w ostatniej chwili zrezygnowało wielu samorządowców z województwa dolnośląskiego, których dotknęła powódź. „Niestety obradujemy w cieniu tragedii, która rozgrywa się na Dolnym Śląsku. Dyplomy dla nagrodzonych, którzy w związku z tym nie mogli do nas przybyć, przekażemy w innym terminie. Niech nasze myśli będą z wami – mówił Krzysztof Kieres, przewodniczący SPC. – Jako Stowarzyszenie od lat wspieramy budowę dróg o nawierzchni betonowej. Chcemy przekonać do nich samorządy, gdyż wiemy, że ta technologia jest lepsza i prowadzi do budowy trwalszych dróg. Warto spróbować”.
Seminarium podzielono na trzy części. W pierwszej były powitania gospodarzy i patronów seminarium oraz wystąpienia gości oficjalnych.
Druga część, najdłuższa, stanowiła prezentację referatów, z których każdy poświęcony był omówieniu technologii i doświadczeń związanych z budową dróg betonowych, a także kosztów realizacji.
Trzecia część seminarium to uroczystość związana z przyznaniem tytułu Dobrego Gospodarza. Tym tytułem nagradzani są wyróżniający się samorządowcy, samorządy i przedstawiciele administracji drogowej, którzy budują drogi betonowe, dbając w ten sposób o trwałość dróg, niskie koszty utrzymania, bezpieczeństwo i poszanowanie środowiska naturalnego.
Beton sprawdza się pod każdą szerokością geograficzną
Seminarium odbyło się pod patronatem GDDKiA. Rafał Pławiak, zastępca dyrektora ds. technologii GDDKiA Oddział w Krakowie, poinformował, że z powodzeniem wykorzystuje na budowach zarówno technologię betonową, jak i bitumiczną. „Nawierzchnie betonowe powstały w tunelach na Północnej Obwodnicy Krakowa” – przypomniał dyrektor Pławiak.
Janusz Bohatkiewicz, dyrektor Instytutu Badawczego Dróg i Mostów, również objął seminarium swoim patronatem. „Beton to trwały, solidny, od wielu, wielu lat pod wszystkimi szerokościami geograficznymi podstawowy i bardzo dobry budulec. Uczymy się, pytamy, pytamy i jeszcze raz pytamy” – mówił dyrektor Bohatkiewicz.
Według prof. Jana Dei, dyrektora wykonawczego SPC, samorządy mają wiele możliwości, aby na drogach stosować beton. „Warto wybudować coś, co nie tylko przez jedną kadencję będzie służyć społeczności lokalnej. Nawierzchnie betonowe oznaczają pozbycie się kolein. Wiele ludzi zginęło na naszych drogach przez aquaplaning. Na drogach betonowych jest mniejsze zużycie paliwa, a ich utrzymanie jest zdecydowanie tańsze. Nie chcę, abyśmy byli postrzegani jako ortodoksi betonowi. Musi być konkurencja między nawierzchniami drogowymi”.
W foyer seminarium działał Kącik Eksperta,w którym porad dotyczących budowy i utrzymania dróg betonowych udzielał Piotr Kijowski z SPC.
Emilia Pieczara, zastępca dyrektora Departamentu Budżetu w Ministerstwie Infrastruktury, mówiła o możliwościach finansowania budowy i remontów dróg z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg oraz rezerwy subwencji ogólnej.
Magdalena Karolak z GDDKiA Oddział w Krakowie opowiadała o inwestycjach infrastrukturalnych na terenie Małopolski, których wartości sięga 2 mld zł.
Technologie, doświadczenia, koszty
Drugą część seminarium rozpoczął Michał Hebdaś z firmy Cemex Polska, który mówił o budowie drogi z betonu wałowanego RCC na terenie powiatu wielickiego (województwo małopolskie), łączącej miejscowości Cichawa i Grodkowice. Budowa tej drogi powinna zakończyć się pod koniec września 2024 r. Jej długość wynosi 1800 m, szerokość 5 m, a grubość nawierzchni z betonu wałowanego 16 cm. Wykonawcą inwestycji jest Cemex Polska.
Przemysław Wysocki z Grupy Polskie Górnictwo Skalne omówił budowę dróg i placów z betonu wałowanego oraz technologię betonu wodoprzepuszczalnego w Grupie PGS. W technologii betonu wałowanego firma wykonała m.in. drogę dojazdową do kopalni o długości 300 m, plac przeładunkowy o powierzchni 9800 m2 i plac magazynowy o powierzchni 23 500 m2. Jako rozwiązanie dla retencji wody firma proponuje wodoprzepuszczalną kostkę betonową Aquastone.
Konrad Koc, wójt gminy Bełchatów, przedstawił doświadczenia swojej gminy, która jest zarówno inwestorem, jak i wykonawcą dróg betonowych, począwszy od produkcji mieszanki betonowej we własnym węźle. Od 2022 r. na terenie gminy Bełchatów wykonano ponad 4 km dróg gminnych z betonu w deskowaniu stałym. W 2022 r. zbudowano trzy odcinki, w 2023 r. siedem odcinków, a w 2024 r. powstanie sześć odcinków. „Trzeba być odważnym. Nie wiedzieliśmy, czy to się przyjmie, ale w ciągu trzech lat udało nam się zbudować ponad 4 km dróg betonowych. W tej technologii budujemy drogi o długości od 300 do 800 m, łączące miejscowości lub jako drogi osiedlowe. Dobry gospodarz to nie ten, który buduje drogę na pięć, siedem lat, ale na 50–70 lat” – mówił wójt Koc.
Hubert Matysek z firmy Batarus ocenił budowę dróg lokalnych od strony kosztowej. Z wyliczeń firmy wynika, że budowa betonowych dróg lokalnych może być korzystna dla samorządów. Przyjmując ceny z czerwca 2024 r. i zakładając budowę odcinka o długości 1 km, szerokości 10 m i konstrukcji KR1, koszt budowy drogi o nawierzchni betonowej jest o 7% niższy, a w kategorii KR4 o 20% niższy od kosztów budowy nawierzchni asfaltowej. Cena budowy nawierzchni betonowej została skalkulowana przy wykorzystaniu rozściełacza do betonu Wirtgen.
Kamil Skopek z firmy City Bruk mówił o budowie ścieżki rowerowej z betonu wodoprzepuszczalnego wzdłuż Rudawy w Krakowie o długości 6,5 km. Ścieżka biegnie od ul. Kościuszki do ul. Zakliki z Mydlnik. Jej inwestorem jest Zarząd Zieleni Miejskiej w Krakowie, a wykonawcą krakowska firma Citybruk Skopek. Inwestycja była realizowana od kwietnia do grudnia 2023 r.
Mateusz Job z firmy Holcim omówił wykorzystanie betonu Hydromedia w kontekście małej retencji. Hydromedia to
wodoprzepuszczalna nawierzchnia użytkowa. Zapobiega lokalnym podtopieniom, gdyż umożliwia bardzo szybkie odprowadzenie wody deszczowej do gruntu w przypadku nagłych, ulewnych opadów. Jej zastosowanie do budowy nawierzchni reguluje obieg wody opadowej i eliminuje w dużej mierze konieczność wykonania kanalizacji deszczowej.
Dobrzy Gospodarze 2024
Na zakończenie seminarium przyznano tytuł Dobrego Gospodarza samorządowcom, którzy budują drogi betonowe. Program Dobry Gospodarz prowadzony jest przez SPC od 2017 r. (https://programdobrygospodarz.pl). Do 2023 r. nagrodzono 17 samorządowców z całego kraju.
W imieniu SPC wyróżnienia wręczali Krzysztof Kieres, prof. Jan Deja oraz Włodzimierz Chołuj, prezes zarządu Cemex Polska i członek zarządu SPC.
Gmina Damnica położona w województwie pomorskim w linii prostej leży 18 km od morza. Pierwsze drogi betonowe były tu budowane już w 1991 r. Dotychczas zbudowano 63 km dróg betonowych, które stanowią jedną trzecią gminnej sieci dróg. „W ciągu 33 lat gminą kierowało czterech wójtów i każdy podejmował się budowy dróg betonowych. To nagroda dla mnie i moich poprzedników” – mówił Paweł Obert, wójt gminy Damnica, który w imieniu samorządu otrzymał tytuł Dobrego Gospodarza.
Zarząd Zieleni Miejskiej w Krakowie (ZZM) był inwestorem ścieżki rowerowej z betonu wodoprzepuszczalnego wzdłuż Rudawy w Krakowie. Ta bardzo malownicza trasa o długości 6,5 km i szerokości 2–2,5 m jest prawdopodobnie największym zastosowaniem betonu wodoprzepuszczalnego w Europie. Wcześniej ZZM w Krakowie w tej samej technologii wykonał alejki w parku Bednarskiego. Za wykorzystanie betonu wodoprzepuszczalnego do budowy ścieżki wzdłuż Rudawy tytuł Dobrego Gospodarza otrzymał Piotr Kempf, dyrektor ZZM w Krakowie do kwietnia 2024 r. W jego imieniu wyróżnienie odebrał Mariusz Rzadkosz z ZZM, który bezpośrednio prowadził inwestycję. „Zdecydowaliśmy się wybrać beton wodoprzepuszczalny. Dotychczas nie było inwestycji z użyciem tego materiału w tak dużej skali, więc stwarzało to wiele wyzwań – mówił. – Powstał obiekt budowlany, który spełnia swoją funkcję w tym miejscu. Chętnie podzielimy się z zainteresowanymi doświadczeniami z realizacji, gdyż zarówno my, jak i wykonawca uczyliśmy się, jak wbudować beton wodoprzepuszczalny”.
Troszyn to niewielka gmina w województwie mazowieckim, przy granicy z województwem podlaskim. Leży między Ostrołęką i Łomżą. Kilka lat temu samorząd gminy podjął decyzję o budowie dróg dla transportu rolnego i postanowił wykonać je z betonu wałowanego. Dzisiaj widać dobre efekty tej decyzji. Za budowę ponad 11 km dróg z betonu wałowanego tytuł Dobrego Gospodarza otrzymał Edwin Mierzejewski, który jest wójtem gminy Troszyn od 34 lat.
Gmina Dzierżoniów (jedna z gmin dotkniętych obecną powodzią) w 2021 r. zbudowała drogę betonową w Piławie Dolnej, łączącą ze sobą miejscowości Owiesno i Piława Dolna. To droga biegnąca wśród pól, którą prowadzi szlak turystyki pieszej między Górami Sowimi a Wzgórzami Strzelińskimi. Odcinek pięknie wpisuje się w krajobraz, a budowy dróg betonowych są wskazane na terenach chronionych, w lasach, obszarach Natura 2000. Tytuł Dobrego Gospodarza za budowę drogi betonowej w Piławie Dolnej otrzymał poseł Marek Chmielewski, który w latach 2007–2023 był wójtem gminy Dzierżoniów. Ponieważ w tym czasie kierował organizowaniem pomocy dla powodzian na terenie gminy Dzierżoniów, nie mógł wziąć udziału w uroczystości.
Gmina Kamienica w województwie małopolskim pierwszą drogę betonową zbudowała w 2001 r. Na tych trudnych górskich terenach tylko w latach 2017–2023 powstało ok. 5 km dróg betonowych. Tytuł Dobrego Gospodarza otrzymał Władysław Sadowski, który od 26 lat jest wójtem gminy Kamienica i buduje drogi o nawierzchni betonowej.
Na terenie gminy Prusice w województwie dolnośląskim z betonu budowane były zarówno drogi na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej (Wszemirów), jak i w sołectwach (Krościna Wielka). Za budowę dróg betonowych na terenie gminy tytuł Dobrego Gospodarza otrzymał Igor Bandrowicz, burmistrz miasta i gminy Prusice. Niestety burmistrz, który przygotowywał pomoc dla gmin dotkniętych powodzią z województwa dolnośląskiego, także nie mógł wziąć udziału w uroczystości.
Wszystkim laureatom gratulujemy!