Kluczowe decyzje inwestora kształtują rynek

Musimy tak zarządzać naszym portfelem zamówień, aby optymalnie wykorzystać możliwości polskiego rynku budowlanego. To odpowiedzialność GDDKiA jako inwestora.

Branża ma dużo pracy…

Obecnie realizujemy 92 zadania o łącznej długości 1116 km i wartości 37,3 mld zł. Do końca 2020 roku planujemy oddać do użytku ok. 30 zadań o łącznej długości ok. 340 km. Ogłosiliśmy już 11 przetargów na realizację, a do końca przyszłego roku planujemy jeszcze ogłosić na 43 zadania. Kolejnych 15 przetargów przygotowujemy do ogłoszenia. Oprócz budowy nowych odcinków dróg będziemy również w latach 2020-2026 ogłaszać ok. 220 zadań w ramach działań na istniejącej sieci drogowej. Przygotowywany jest również Program Budowy Obwodnic na lata 2020-2030.

…dlatego reagujemy

Przy obecnej liczbie realizowanych inwestycji oraz zbliżających się kolejnych przetargach dochodzimy do sytuacji w której musimy zrównoważyć rynek. Nie sztuką jest wygrać przetarg, ale zrealizować zadanie zgodnie z podpisanym kontraktem i założonym harmonogramem. Dlatego właśnie świadomie i z pełną odpowiedzialnością przesuwamy daty ogłoszenia niektórych postępowań przetargowych, aby wykonawcy mogli wykonać zadania, jakie przewidujemy do realizacji. Rozmawialiśmy o tym z największymi wykonawcami polskiej branży budowlanej.

Kreując rynek, mamy na uwadze sytuację w całym budownictwie. Dlatego świadomie podejmujemy działania, uwzględniając sygnały z branży i oceniając sytuację w perspektywie dłuższej niż 12 miesięcy. Patrzymy perspektywicznie.

Na początku roku informowaliśmy, że ogłosimy przetargi na odcinki o łącznej długości ok. 435 km. Wywiązaliśmy się już z ponad 240 km, a w najbliższym czasie ogłosimy kolejne postępowania na ok. 138,5 km dróg oraz na 9 km obwodnicy Oświęcimia, która nie była ujęta w planach. Dla przetargów na blisko 50 km świadomie przesunęliśmy termin ogłoszenia postępowań uwzględniając aktualne możliwości rynku.

Ktoś zapyta, dlaczego nie ogłaszamy kolejnych przetargów, skoro jesteśmy do tego gotowi. W takiej sytuacji odpowiadamy – drogi budujemy wspólnie z branżą. Brak analizy i reakcji ze strony inwestora przyniesie w rezultacie oferty zawyżone cenowo i blokadę rynku.

Ogłosić dużą liczbę przetargów i podpisać umowy w oczekiwaniu, co się wydarzy za dwa-trzy lata? To byłoby nieodpowiedzialne. To sztuczny sukces bez orientacji na osiągnięcie celu. Budujemy rynek wspólnie ze wszystkimi jego uczestnikami, realnie oceniając możliwości wykonania konkretnych zadań w określonym czasie.

Kontynuacja po trudnych decyzjach

Rolą GDDKiA jest realizowanie kontraktów, ich monitorowanie i reagowanie, gdy wykonawca nie realizuje prawidło inwestycji lub żąda wynagrodzenia wykraczającego poza zapisy umowne czy też dozwolone obowiązującymi przepisami zmiany tego wynagrodzenia.

Odstąpienie od umowy jest dla Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad ostatecznością, ale w pewnych sytuacjach jest konieczne, aby można było zrobić kolejny krok.

W tym roku odstąpiliśmy od umów z niesolidnymi wykonawcami dwunastu odcinków dróg o łącznej długości ok. 184 km. Na trzech z nich już trwają prace (obwodnica Częstochowy w ciągu autostrady A1, Poznań – Wronczyn w ciągu S5 oraz S3 Kaźmierzów – Lubin). Trudne decyzje na A1 i S5 zakończymy sukcesem do końca roku, udostępniając oba odcinki do ruchu dla kierowców.

Na dwóch kolejnych zadaniach wyłoniliśmy najkorzystniejsze oferty i po zakończeniu kontroli Prezesa UZP podpiszemy umowy. Podpisaliśmy również umowę z wykonawcą prac na fragmencie obwodnicy Marek realizowanym pierwotnie przez włoską firmę (w większości są to prace poza ciągiem głównym z którego korzystają kierowcy, a do ukończenia).

Dla pozostałych sześciu zadań trwają postępowania przetargowe, a dla jednego (obwodnica Wałcza) przetarg planujemy ogłosić do końca grudnia 2019 r.

Budowa trwa, ale jeździć już można. Przypominamy wyjaśnienia dotyczące tymczasowej organizacji ruchu

Zdarzają się sytuacje, kiedy trasa główna została ukończona, a pozostały jedynie prace wykończeniowe lub porządkowe na drogach serwisowych i poboczach. Wówczas nie zwlekamy, udostępniamy trasę dla kierowców. Prace wykończeniowe, które nie wpływają na bezpieczeństwo użytkowników, są kontynuowane. Oczywiście wymaga to często wprowadzenia właśnie tymczasowej organizacji ruchu. Jednak zawsze, jak sama nazwa wskazuje, jest to etap przejściowy do uzyskania docelowej organizacji ruchu. Przypominamy wyjaśnienia dotyczące tymczasowej organizacji ruchu

Nasze zmiany już działają

Rolą odpowiedzialnego inwestora jest bieżąca analiza i odpowiednia reakcja na zmiany, jakie zachodzą na rynku. Reagujemy i w tym roku wprowadziliśmy wiele zmian i usprawnień w procesie realizacji inwestycji. Między innymi od połowy 2019 r., mając na uwadze dynamiczną sytuację gospodarczą oraz rynek robót drogowych, stosujemy zmodyfikowane kryteria oceny ofert.
Przeanalizowaliśmy wprowadzone przez nas kryteria pozacenowe. Jak ich zastosowanie w przetargach wpływa na oferty. Wyciągnęliśmy wnioski.

Dla zwiększenia konkurencyjności daliśmy wykonawcom możliwość wyboru rodzaju nawierzchni, betonowej lub bitumicznej. Oznacza to, że firma przystępująca do przetargu może zastosować technologię, w której się specjalizuje i pod tym kątem dostosować ofertę. Oczywiście podczas samej realizacji wykonawca musi zachować określone przez nas wymagania jakościowe.

Zoptymalizowaliśmy procedury przetargowe. Wypracowaliśmy nowy harmonogram dla postępowań o udzielenie zamówienia publicznego dotyczący robót prowadzonych w trybie przetargu nieograniczonego w procedurze odwróconej.

Wyznaczamy dłuższe (niż ustawowe) pierwotne terminy składania ofert tak, aby oferenci mogli je lepiej przygotować analizując ryzyka i swoje możliwości wykonania zadania. Dajemy czas potrzebny do przygotowania optymalnych i dobrze skalkulowanych ofert. Ograniczyliśmy możliwość skrócenia terminu realizacji z 6 do 3 miesięcy i zoptymalizowaliśmy wymagania w zakresie personelu wykonawcy.

Usprawniamy realizację inwestycji poprzez zmianę warunków udziału w postępowaniu – zmniejszyliśmy wymagania dotyczące okresu doświadczenia personelu wykonawcy (m.in. 12 miesięcy doświadczenia zawodowego) oraz liczbę wymaganego personelu wykonawcy.

Nasze modyfikacje dotyczyły także obszarów związanych z terminem realizacji inwestycji, a dokładnie:
– wyłączono okresy zimowe z czasu realizacji inwestycji,
– wydłużono przerwy zimowe z 3 do 4 miesięcy w zakresie kontraktów realizowanych w rejonach o dłuższych zimach,
– wydłużono termin realizacji kontraktów drogowych o 2 miesiące.

Ważnej zmiany dokonaliśmy w kwestii zapisów warunków kontraktu i waloryzacji.

W kwestii samej płatności również dokonaliśmy szeregu zmian w kierunku wykonawców, ponieważ umożliwiliśmy występowanie o płatność częściej niż raz w miesiącu. Skróciliśmy termin płatności z 49 do 30 dni i wprowadziliśmy możliwość stosowania zaliczek. Według wyboru wykonawcy do 10 proc. wartości umowy.

Odpowiedzialność, konsekwencja i wspólny cel

W swoich działaniach jesteśmy elastyczni i konsekwentni. Wspieramy każdego wykonawcę realizującego zamówienie (zarówno samodzielnego, jak i działającego w konsorcjum), niezależnie od jego wielkości, pozycji rynkowej, liczby zawartych kontraktów czy obecnej kondycji finansowej. Wszystko to przy zachowaniu jasnych zasad poszanowania wzajemnych zobowiązań, mając na uwadze cel, jaki przyszło nam zrealizować, zapewniając ochronę interesu Skarbu Państwa, a więc całego społeczeństwa partycypującego w finansowaniu inwestycji. Współpracujemy i szukamy rozwiązań przewidzianych prawem i umową, które pozwolą sprawnie i z poszanowaniem publicznych środków zrealizować wszystkie inwestycje, dokładając należytej staranności i zaangażowania wszystkich odpowiedzialnych osób.

Tekst i zdjęcie: GDDKiA