Posiedzenie Rady Ekspertów przy Ministrze Infrastruktury

  

W zorganizowanej online dyskusji wzięli udział m.in. Barbara Dzieciuchowicz, Prezes Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa, Tomasz Żuchowski, szef GDDKiA, którzy wspólnie współprzewodniczą Radzie, a także Hubert Nowak, Prezes Urzędu Zamówień Publicznych, Jan Styliński, Prezes Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa, Andrzej Maciążek, Wiceprezes Polskiej Izby Ubezpieczeń, Jarosław Waszkiewicz, Dyrektor Departamentu Dróg Publicznych w Ministerstwie Infrastruktury, członkowie Rady Ekspertów oraz zaproszeni goście.

Certyfikacja rzetelnych wykonawców

W prawie Unii Europejskiej (dyrektywa  PE i Rady 2014/24/UE w sprawie zamówień publicznych) przewidziana została możliwość przeprowadzenia przez zamawiającego certyfikacji firm realizujących inwestycje infrastrukturalne. Prawo nie obliguje do wdrożenia takiego rozwiązania, a jego wprowadzenie nie oznacza obowiązku wykonawców do certyfikowania się.  Jest to jednak opcja, z której warto skorzystać.  Większość krajów Unii Europejskiej ma już  bowiem  wprowadzony system pozytywnej  (wyróżniającej podmioty efektywnie i terminowo realizujące powierzone prace)  lub negatywnej  (wykluczającej nierzetelnych wykonawców)  certyfikacji. 

–  Nie chcemy doprowadzić do sytuacji, w której  postępowanie przetargowe będzie trwało, a na  GDDKiA  będzie ciążyła presja  podpisywania kolejnych umów  z  wykonawcami, z którymi na wcześniejszych kontraktach współpraca nie układała się, jak powinna.  Szukamy więc rozwiązań, które mogą sprawnie zweryfikować firmy,  sumarycznie również w ich interesie,  nie ograniczając  jednocześnie konkurencji na rynku. Certyfikat nie może być postrzegany jako zło konieczne, jako bat na  wykonawców, ale jako coś,  co zagwarantuje pewien poziom rozpoznawalności i wiarygodności rynkowej. Ma to być rozwiązanie, które wykonawca sam będzie chciał mieć, gdyż ono pozytywnie wyróżni go na tle innych firm, a przez to ograniczy choćby biurokrację przy każdym przetargu – powiedział Tomasz Żuchowski, p.o. Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad. 

Zdaniem uczestników spotkania Rady Ekspertów certyfikacja zdecydowanie usprawniłaby proces realizacji inwestycji.  Wykonawcom pozwoliłaby na ograniczenie kosztów oraz skrócenie czasu niezbędnego na przygotowanie oferty. Zamawiający zaś otrzymałby narzędzie usprawniające proces weryfikacji wykonawcy w postępowaniu. 

Sytuacja na rynku inwestycji budowlanych

Podczas  posiedzenia  Rady Ekspertów, szef GDDKiA,  Tomasz Żuchowski,  przedstawił dane dotyczące  inwestycji prowadzonych w  bieżącym  roku, a także plany na rok 2021.  Od  stycznia br.  ogłosiliśmy  przetargi na 30 odcinków nowych dróg o łącznej długości 389,2 km i wartości ok. 12 mld zł. 24 zadania dotyczą rządowego Programu Budowy Dróg Krajowych (347,9 km o szacunkowej wartości 11 mld zł), a 6 zadań rządowego Programu budowy 100 obwodnic (41,3 km o wartości 1 mld zł). W tym samym czasie podpisaliśmy 27 umów na zadania o łącznej długości 368,6 km i wartości blisko 16 mld zł.

Obecnie w toku są postępowania przetargowe dla 32 odcinków, z czego dwa były ogłoszone w 2019 r., a pozostałe w roku bieżącym. Do końca roku planujemy ogłosić jeszcze przetargi na zadania o łącznej długości 189,9 km, w tym 10 zadań z Programu Budowy Dróg Krajowych (121,9 km o  szacunkowej wartości 6,7 mld zł) oraz 7 zadań z Programu budowy 100 obwodnic (68 km o wartości 1,7 mld zł).

W 2021 roku planujemy ogłosić przetargi, które obejmą łącznie 660 km dróg krajowych, w tym 28 odcinków dróg ekspresowych i obwodnic  o długości  ponad 330 km  i  szacunkowej  wartości  ok. 17,6 mld zł  oraz zadania na istniejącej sieci dróg o łącznej długości ponad 330 km i wartości ok. 2,5 mld złotych.

– Chcemy tak dopasować Program budowy 100 obwodnic  oraz kryteria stosowane w przetargach,  aby mogły brać w nim udział także mniejsze i średnie firmy. Ten Program powinien wpłynąć na rozwój właśnie takich przedsiębiorstw – stwierdził na spotkaniu  Tomasz Żuchowski. 

Zmiany w Prawie  zamówień  publicznych oraz Szczególnych Warunkach Kontrakt

Od pierwszego kwartału  2020 r. prowadzimy intensywne przygotowania do  wdrożenia w GDDKiA przepisów  nowej  ustawy Prawo  zamówień  publicznych (Pzp),  które wejdą w życie z początkiem przyszłego roku. Tego właśnie  dotyczył kolejny punkt dyskusji na Radzie Ekspertów.  Na podjęte dotychczas działania składają się m.in. analizy wewnętrzne, szkolenia pracowników, dostosowywanie obowiązujących aktów wewnętrznych oraz tworzenie multidyscyplinarnych zespołów w ramach GDDKiA.
 
Aktywnie uczestniczymy  również  w pracach legislacyjnych,  postulując doprecyzowanie przepisów art. 455  Pzp  (dopuszczalna zmiana umowy bez przeprowadzenia nowego postępowania o udzielenie zamówienia). Przedstawiliśmy też wniosek o wprowadzenie rozwiązania umożliwiającego kontynuację realizacji zamówienia przez podwykonawców, tak aby zaangażowani podwykonawcy mogli dokończyć inwestycję po rozwiązaniu umowy z poprzednim wykonawcą.
 
W związku  ze zmianą ustawy  Pzp  konieczne stało się dostosowanie Warunków Kontraktu na Urządzenia i Budowę z Projektowaniem tzw. Żółta Książka (OWK FIDIC) zarówno do prawa obowiązującego w  Polsce, jak i specyfiki kontraktów oraz doświadczeń GDDKiA.  W celu wypracowania optymalnych warunków realizacji inwestycji drogowych przystąpiliśmy do dialogu z przedstawicielami środowiska inżynierów i wykonawców, który trwał od maja do listopada br. W zakresie większości postanowień Szczególnych Warunków Kontraktu udało się osiągnąć porozumienie.

16 listopada br. otrzymaliśmy finalne uwagi ze strony organizacji branżowych: Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa i Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa, które są obecnie analizowane. Kolejnym krokiem będzie przekazanie projektu wzorcowych dokumentów kontraktowych do zaopiniowania przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej. Finałem prac i dialogu będzie wprowadzenie do stosowania wypracowanych wzorców od 1 stycznia przyszłego roku.

Wykorzystanie destruktu sposobem na optymalizację kosztów

Spotkanie Rady Ekspertów przy Ministrze Infrastruktury zakończyło przedstawienie budżetu  na inwestycje drogowe  oraz na bieżące utrzymanie dróg, a także raport z działań GDDKiA na rzecz zagospodarowania destruktu. Już w 2019 roku zainicjowaliśmy rozmowy z ówczesnym Ministerstwem Środowiska, deklarując gotowość do współpracy zmierzającej do wprowadzenia regulacji pozwalającej na pełne wykorzystanie destruktu asfaltowego.

Obecnie jest on traktowany jako odpad, a tymczasem mógłby być powtórnie wykorzystywany przy budowie dróg. Ministerstwo Klimatu w październiku br. przekazało do konsultacji projekt rozporządzenia wraz z uzasadnieniem w sprawie określenia szczegółowych kryteriów utraty statusu odpadów dla destruktu asfaltowego. Konsultacje zostały zakończone i teraz wspólnie z przedstawicielami branży budowlanej czekamy na dalszy rozwój sytuacji. Jesteśmy przekonani, że wykorzystanie materiałów z recyklingu w budownictwie drogowym może być wysoce efektywne, dlatego też jesteśmy otwarci na inne  odzyskane materiały pod warunkiem spełnienia przez nie parametrów technicznych i środowiskowych.

Źródło: GDDKiA