Eksploatacja soli kamiennej w Wieliczce rozpoczęła się w drugiej połowie XIII wieku. Poszukiwania złóż soli wymagały dużych nakładów finansowych i umiejętności. Dzisiaj ogromnym wyzwaniem jest zabezpieczenie, udostępnienie i zachowanie dla przyszłych pokoleń zabytkowych poeksploatacyjnych wyrobisk wielickiej kopalni.
„Zabytkowa Kopalnia Soli w Wieliczce stanowi jedyny obiekt górniczy na świecie czynny bez przerwy od średniowiecza do chwili obecnej. Jej oryginalne wyrobiska (chodniki, pochylnie, komory eksploatacyjne, jeziora, szyby, szybiki) o łącznej długości ok. 300 km, usytuowane na 9 poziomach sięgających do głębokości 327 m, ilustrują wszystkie etapy rozwoju techniki górniczej w poszczególnych epokach historycznych” – tak uzasadniono wpisanie Kopalni w Wieliczce w 1978 roku na I Światową Listę Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO.
Budowa geologiczna wielickiego złoża soli jest przyrodniczą wartością, która poświadcza unikatowość tej kopalni.
Charakterystyczną cechą złoża soli Wieliczka, powstałego w epoce miocenu ok. 13,6 mln lat temu, jest jego budowa. Złoże to składa się z dwóch różniących się od siebie części: pokładowej (dolnej) i bryłowej (górnej). Złoże pokładowe stanowią uporządkowane warstwy, natomiast złoże bryłowe to przemieszany materiał skalny zawierający różnych rozmiarów bryły soli. W tych właśnie bryłach zostały wydrążone najstarsze i najpiękniejsze komory kopalni.
W 2012 roku Kopalnia Soli “Wieliczka” SA udostępniła dla turystów kolejne zabytkowe wyrobiska, tworząc nową przestrzeń, nazwaną trasą górniczą. Trasa ta powstała w wyniku realizacji projektu “Szlaki nowej przygody w zabytkowej kopalni soli Wieliczka”, dofinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka.
Wykorzystując XIV wieczny szyb Regis, możemy przenieść się w minione czasy i wędrować najstarszymi wyrobiskami wielickiej kopalni. Trasa górnicza przybliża turystom historię materialną i duchową kopalni, dawne metody eksploatacji złoża solnego, a także sposoby zabezpieczania komór, odwadniania wyrobisk, transportu i oświetlenia podziemi.
AGNIESZKA WOLAŃSKA jest absolwentką Wydziału Filozoficzno-Historycznego (kierunek historia) na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz studiów podyplomowych w Instytucie Spraw Publicznych UJ zarządzanie w kulturze. W latach 1991-1993 pracowała na stanowisku asystenta w Dziale Starych Druków Muzeum Narodowego w Krakowie, przez następne cztery lata jako adiunkt w Dziale Kultury Materialnej Górnictwa Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce. Od 1997 r. zatrudniona w Kopalni Soli “Wieliczka” Trasa Turystyczna Sp. z o.o. jako pełnomocnik Zarządu ds. historii i kultury. Autorka scenariuszy licznych wystaw, programów oraz publikacji. Najnowsza to Krzyż i sól. Dziedzictwo wiary wielickich górników (2016). Szybem Regis na trasę górniczą – przewodnik
Wydanie: pierwsze
NBI Media, Kraków 2017
Oprawa miękka, s. 40
ISBN 978-83-938649-2-8
Cena: 12 zł + koszty wysyłki
Zamów – redakcja@nbi.com.pl