Bezpieczeństwo wodne w centrum uwagi – rekomendacje ekspertów PAN

Eksperci PAN o bezpieczeństwie wodnym

24 października 2025 r. w Sali Rady Wydziału Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej odbyło się posiedzenie Komitetu Nauk o Wodzie i Gospodarki Wodnej PAN. Obrady otworzył przewodniczący Komitetu, prof. dr hab. Paweł Rowiński, który powitał uczestników i przedstawił program spotkania.

W wydarzeniu uczestniczyli m.in. przedstawiciele Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie: prezes Mateusz Balcerowicz – wiceprzewodniczący Komitetu, oraz Marta Barszczewska-Skąpska, dyrektor Departamentu Inwestycji i Renaturyzacji w Krajowym Zarządzie Gospodarki Wodnej.

– Współpraca Wód Polskich z Polską Akademią Nauk to coś więcej niż wymiana wiedzy – to konkretne działania, które przekładają się na realne rozwiązania chroniące ludzi i środowisko. Dzięki połączeniu potencjału nauki i administracji możemy skuteczniej planować, reagować i wdrażać rozwiązania służące bezpieczeństwu wodnemu Polski – podkreślił prezes Wód Polskich Mateusz Balcerowicz.

Rekomendacje dla gospodarki wodnej i odporności po powodzi

Podczas obrad zaprezentowano raporty dwóch zespołów tematycznych działających przy Komitecie. Zespół ds. Priorytetów Naukowych dla Gospodarki Wodnej, kierowany przez dr inż. Annę Dubel, przedstawił raport z prac nad identyfikacją najważniejszych obszarów badawczych wspierających rozwój gospodarki wodnej w Polsce.

Z kolei Zespół ds. Odbudowy Odporności po Powodzi, pod przewodnictwem prof. dr. hab. inż. Tomasza Walczykiewicza, zaprezentował końcowy raport zawierający rekomendacje dotyczące wzmacniania odporności społecznej i infrastrukturalnej na skutki powodzi oraz zarządzania ryzykiem powodziowym.

Uczestnicy wysłuchali również wykładu prof. dr. hab. inż. Adama Szymkiewicza pt. „Wody podziemne w strefie brzegowej morza”, który przybliżył zagadnienia związane z hydrologią obszarów nadmorskich. Na zakończenie spotkania odbyło się zwiedzanie Centrum Ekoinnowacji Politechniki Gdańskiej, w tym nowoczesnych laboratoriów hydraulicznych i badawczych.

Współpraca nauki i administracji dla bezpieczeństwa wodnego

Udział przedstawicieli Wód Polskich w wydarzeniu podkreślił znaczenie współpracy między środowiskiem naukowym a instytucjami odpowiedzialnymi za gospodarkę wodną. Spotkanie było okazją do wymiany doświadczeń, pogłębienia współpracy oraz wspólnego wypracowania kierunków działań mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa wodnego i ochronę zasobów wodnych w Polsce.

Komitet Nauk o Wodzie i Gospodarki Wodnej PAN – interdyscyplinarna współpraca

Komitet Nauk o Wodzie i Gospodarki Wodnej PAN to interdyscyplinarne ciało doradcze powołane przez Prezydium Polskiej Akademii Nauk. Jego głównym zadaniem jest wspieranie działań państwa w zakresie bezpieczeństwa wodnego – szczególnie w kontekście zmian klimatu oraz coraz częstszych zjawisk ekstremalnych, takich jak powodzie i susze.

W skład Komitetu wchodzi 34 ekspertów reprezentujących m.in. inżynierię środowiska, meteorologię, gospodarkę wodną, geofizykę, budownictwo wodne, oceanologię i pożarnictwo. Prace prowadzone są w formule zespołów zadaniowych, które koncentrują się na diagnozowaniu zagrożeń, odbudowie odporności społecznej i infrastrukturalnej, opracowywaniu strategii ochrony zlewni rzek oraz tworzeniu interdyscyplinarnego programu badawczego dla bezpieczeństwa wodnego Polski.

Działania Komitetu realizowane są we współpracy z innymi komitetami PAN, uczelniami, instytucjami rządowymi i pozarządowymi, a także z organizacjami międzynarodowymi, takimi jak IAHR – Międzynarodowe Stowarzyszenie Inżynierii i Badań Wodno-Środowiskowych.

Rola Wód Polskich w Komitecie

Wody Polskie odgrywają istotną rolę w pracach Komitetu Nauk o Wodzie i Gospodarki Wodnej PAN. Już podczas jego inauguracji prezes Wód Polskich, Mateusz Balcerowicz, został wybrany na wiceprzewodniczącego Komitetu, co podkreśla znaczenie tej instytucji w kształtowaniu krajowej polityki wodnej.

Dzięki obecności Wód Polskich możliwy jest bezpośredni kontakt operacyjny między nauką a administracją publiczną, co pozwala skuteczniej wdrażać rekomendacje naukowe w praktyce i rozwijać nowoczesne rozwiązania w zakresie ochrony przeciwpowodziowej oraz zarządzania zasobami wodnymi.

Wspólne działania dla zrównoważonej gospodarki wodnej

Współpraca między Wodami Polskimi a Polską Akademią Nauk opiera się na integracji potencjału naukowego i administracyjnego w obszarze gospodarki wodnej. Obejmuje wspólne prowadzenie badań, rozwój edukacji i kadry, realizację projektów badawczo-rozwojowych oraz opracowywanie rozwiązań wspierających zrównoważone gospodarowanie wodą.

Porozumienie między instytucjami zakłada długoterminową współpracę, której efektem ma być skuteczniejsze reagowanie na wyzwania związane z powodziami, suszami, jakością wód oraz odpornością infrastruktury. W obliczu zmian klimatu i rosnącej częstotliwości zjawisk ekstremalnych połączenie potencjału nauki i administracji publicznej staje się niezbędne.

Wspólne działania mają także wymiar społeczny – obejmują aktywizację obywateli w procesach decyzyjnych oraz podnoszenie świadomości na temat zagrożeń hydrologicznych i metod ich ograniczania.