Energia z OZE na oczyszczalni ścieków Płaszów

Inwestycja była prowadzona w Krakowie od lipca 2022 roku do marca 2024 roku. Projekt został zrealizowany dzięki wsparciu z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021, a konkretnie w ramach programu „Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu”, obszar programowy „Energia odnawialna, efektywność energetyczna, bezpieczeństwo energetyczne”. Koszt całkowity projektu wyniósł 18 775 469,07 zł, a wysokość otrzymanego dofinansowania to 6 561 675,00 zł.

Bezpośrednim celem tego programu jest budowa lub modernizacja miejskich systemów ciepłowniczych oraz likwidacja indywidualnych źródeł ciepła. Prowadzona na terenie największej krakowskiej oczyszczalni ścieków inwestycja, umożliwiła bardziej efektywne wykorzystanie biogazu powstającego w procesie przeróbki osadów ściekowych, do produkcji energii elektrycznej lub cieplnej.

Obie krakowskie centralne oczyszczalnie ścieków Płaszów i Kujawy produkują ciepło i prąd. Aby w pełni sprostać wymogom Dyrektywy 2012/27/UE, która zakłada powstanie systemu efektywnego czyli takiego, który wykorzystuje do produkcji ciepła co najmniej 50% energii ze źródeł odnawialnych oraz ciepło odpadowe, jak również w 100% ciepło pochodzące z kogeneracji, podjęto odpowiednie działania modernizacyjne.

Powstający w oczyszczalni biogaz był dotychczas magazynowany w dwóch zbiornikach o pojemności 2150 m3 każdy. Z uwagi na uwarunkowania konstrukcyjne, zbiorniki cylindryczne mogły pracować w zakresie od 70% do 100% napełnienia, co ograniczało możliwość wykorzystania produkowanego biogazu. Zamontowane nowe zbiorniki sferyczne o pojemności 3080 m3 każdy wraz z nowymi urządzeniami towarzyszącymi i infrastrukturą, umożliwiają pracę w zakresie od 20% do 100% napełnienia, co pozwala na efektywniejsze wykorzystanie biogazu.

W budynku energetycznym na terenie oczyszczalni znajdowały się dotychczas dwie jednostki kogeneracyjne. Zostały one wzmocnione o dwa moduły kogeneracyjne, o mocy elektrycznej ok. 800 kW każdy, z niskoemisyjnymi silnikami spalającymi biogaz, które zwiększyły możliwości produkcji energii elektrycznej i cieplnej.

Zainstalowane jednostki kogeneracyjne pokrywają ok. 40% zapotrzebowania oczyszczalni na energię elektryczną i w 100% zapotrzebowanie na ciepło. Miesięczna produkcja energii elektrycznej z kogeneracji wynosi około 700 MWh i 3200 GJ energii cieplnej, dzięki temu zmniejszamy zakup energii elektrycznej u dostawcy, co oznacza większą ilość tej energii dla miejskiej infrastruktury ciepłowniczej.

Nowe agregaty prądotwórcze zostały wyposażone w przyłącza biogazu i gazu ziemnego. W dwóch budynkach oczyszczalni, które są już podłączone do sieci (budynek socjalny z dyspozytornią oraz budynek warsztatów), została rozbudowana instalacja wewnętrzna, umożliwiająca wykorzystanie ciepła do produkcji ciepłej wody, co zmniejsza zużycie energii elektrycznej.

Powstała również zupełnie nowa sieć cieplna wykorzystująca ciepło z kogeneracji oraz ciepło odpadowe ze Stacji Termicznej Utylizacji Osadów, która została włączona do istniejącej instalacji. Choć jej długość to zaledwie 0,58 km to dzięki niej trzy budynki, są zasilane w 100% z tego źródła bez udziału energii elektrycznej. Została także przeprowadzona modernizacja układu elektroenergetycznego oczyszczalni, dzięki której praca wybranych urządzeń jest możliwa bez zasilania z miejskiej sieci.

Zakończona inwestycja jest wielowątkowym podejściem do gospodarki energetycznej na terenie oczyszczalni ścieków Płaszów. Rozwiązuje kompleksowo kwestie związane z magazynowaniem i zagospodarowaniem biogazu oraz produkcją energii elektrycznej i ciepła.

Realizacja Projektu „Modernizacja gospodarki elektroenergetycznej, cieplnej i biogazowej na terenie Ścieków Płaszów w Krakowie przy ul. Kosiarzy 3” przyczyni się m.in. do poprawy efektywności energetycznej miejskich systemów ciepłowniczych Krakowa i ograniczenia „niskiej emisji”, poprzez wsparcie procesu modernizacji systemów ciepłowniczych.

Korzyści płynące z otrzymanych od Islandii, Liechtensteinu i Norwegii środków w ramach Funduszu EOG i funduszy norweskich dają możliwości finansowania projektów istotnych z punktu widzenia środowiskowego, społecznego i gospodarczego.