GDDKiA: Wybuchowe pozostałości na placach budowy

Przygotowanie terenu

Po wydaniu przez właściwego wojewodę decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID) i przekazaniu placu budowy, wykonawca może rozpocząć roboty w terenie. Najpierw prowadzone są prace przygotowujące teren pod inwestycję. Obejmują one m.in. niezbędne inwentaryzacje, prace geodezyjne oraz saperskie rozpoznanie terenu. Pozwala ono sprawdzić obszar pod przyszłą drogę pod kątem ewentualnych niewybuchów, jeszcze zanim na placu budowy pojawi się ciężki sprzęt.

Zdarza się, że czasem pozostałości działań wojennych odkrywane są jeszcze w trakcie prowadzonych prac budowlanych. Wtedy także do akcji wkraczają saperzy, którzy zajmują się wydobyciem niewybuchów lub niewypałów oraz ich unieszkodliwieniem.

Niebezpieczne znaleziska

Rozpoznanie saperskie nie jest przeprowadzane w obrębie przebudowywanych i remontowanych dróg. Czasem jednak i tutaj w trakcie prac budowlanych wykonawcy trafiają na niewybuchy. Za każdym razem w takiej sytuacji wzywani są saperzy. Na czas prowadzonych czynności wstrzymuje się budowę, a jej pracowników ewakuuje. Bezpieczeństwo przede wszystkim.

Pozostałości bitew

W trakcie realizacji odcinków przyszłej drogi ekspresowej S19 pomiędzy Krosnem a Duklą, przebiegających przez teren na których jesienią 1944 r. rozegrała się bitwa o Przełęcz Dukielską, natrafiono na pozostałości po stoczonych walkach. Na odcinku Krosno (Iskrzynia) – Miejsce Piastowe zneutralizowano dwa granaty moździerzowe kal. 88 mm, elektronową bombę zapalającą, pocisk artyleryjski 105 mm i granat ręczny. Z kolei na odcinku Miejsce Piastowe – Dukla znaleziono granat moździerzowy kal. 82 mm, trzy pociski artyleryjskie kal. 75 mm oraz granat ręczny.

W listopadzie 2023 roku, na budowie obwodnicy Metropolii Trójmiejskiej, na odcinku pomiędzy węzłami Chwaszczyno i Żukowo, natrafiono na głębokości ok. 1,7 m na cztery pociski i dwie łuski. Wezwani na miejsce saperzy, po dokładnym przebadaniu terenu, odkryli w sumie 18 sztuk amunicji artyleryjskiej oraz osiem pocisków i osiem łusek

Podczas budowy zachodniej obwodnicy Brzeska w ciągu DK75, w listopadzie 2023 r., nad brzegiem Uszwicy natrafiono na niemiecki pocisk artyleryjski 100 mm z II wojny światowej. Znaleziskiem zajęli się saperzy. Podobnie jak granatem moździerzowym kal. 82 mm znalezionym na początku marca br., podczas humusowania w rejonie skrzyżowania DK22 z drogą na Nową Cerkiew.

Od października 2023 r., na terenie rozbudowy DK61 Legionowo – Zegrze, znaleziono w sumie 38 niewybuchów. Wśród nich było m.in.: pięć granatów moździerzowych kal. 82 mm i tyle samo pocisków artyleryjskich kal. 75 mm, do tego pociski przeciwpancerne – dwa kal. 75 mm i jeden kal. 88 mm, małą bombę lotniczą, rakietę katiusza i silnik rakietowy pocisku Nebelwerfer.

Ślady przeszłości

Odkrycia na budowach dróg to nie tylko niewybuchy. Inwestycje drogowe i związane z nimi badania archeologiczne, często prowadzą do odkrycia śladów przeszłości, sięgających setek, a nawet tysięcy lat wstecz. Przy okazji budowy dróg odnajdywane są m.in. pozostałości dawnych siedlisk ludzkich, mogiły, a także przedmioty codziennego użytku, takie jak naczynia, monety czy biżuteria.