Eugeniusz Buszma – twórca układu sieci dróg głównych i koncepcji sieci autostrad

Urodził się 21 marca 1906 r. w Smorgonie na Wileńszczyźnie. Po ukończeniu miejscowej szkoły podstawowej kontynuował naukę w gimnazjum w Równem, które ukończył w 1925 roku z wynikiem celującym. W 1926 roku wstąpił na Wydział Inżynierii Lądowej i Wodnej Politechniki Lwowskiej. W 1933 roku złożył egzamin ogólny, przerwał studia i rozpoczął pracę zawodową w charakterze kierownika budowy odcinka drogi na jednej z największych inwestycji okresu międzywojennego budowy zapory wodnej w Porąbce. To pierwsza w Polsce zapora wodna typu ciężkiego zbudowana na podłożu skalnym według projektu prof. Gabriela Narutowicza i inż. Tadeusza Baeckera przez Société Franco-Polonaise Warszawa.

W 1936 roku przerwał pracę i udał się do Lwowa gdzie skończył studia uzyskując tytuł inżyniera dróg i mostów. Po studiach został zatrudniony w Ministerstwie Komunikacji w Biurze Dróg Wodnych w referacie drogowym jako referendarz. Do pracy w ministerstwie powrócił po wojennej przerwie, w 1945 roku. Sześć lat później został zastępcą dyrektora dróg, a od roku 1962 przez 10 lat kierował gospodarką drogową Polski jako dyrektor Centralnego Zarządu Dróg Publicznych. Po ukończeniu 65 lat nie przeszedł na zasłużoną emeryturę lecz służył swym doświadczeniem Centralnemu Biuru Studiów i Projektów Dróg i Mostów, a potem Zarządowi Autostrad jako kierownik Pracowni Studiów Sieci Drogowej. Ciężka choroba przerwała jego pracę w lutym 1973 r. Mimo troskliwej opieki lekarskiej oraz rodziny umarł rok później. Został pochowany na cmentarzu prawosławnym w Warszawie.

Reformator organizacji służby drogowej

Eugeniusz Buszma był przede wszystkim inżynierem, sam wiele projektował. Przez wiele lat był przewodniczącym komisji oceny projektów inwestycyjnych przy CZDP. Wiele razy przewodniczył sądom projektów konkursowych. Był członkiem Rady Techniczno-Ekonomicznej przy Ministrze Komunikacji i członkiem Rady Motoryzacyjnej przy Radzie Ministrów. Jego wiedza i opinie przyczyniały się do podniesienia jakości projektów i do podejmowania właściwych rozwiązań. Był twórcą układu sieci dróg głównych i twórcą koncepcji sieci autostrad w Polsce.

Za działalność inżynierską otrzymał wiele odznaczeń państwowych. Jako dyrektor Centralnego Zarządu Dróg Publicznych zreformował organizację służby drogowej: stworzył obwody i brygady, utworzył wojewódzkie bazy maszyn drogowych, łączył rejony w silne jednostki. Podnosił estetykę dróg, gdyż w drogach widział nie tylko dzieła inżynierskie, ale również ich piękno.

Nauczyciel dla wielu drogowców

Jako dyrektor dbał o swoich pracowników. Z jego inicjatywy powstały liczne ośrodki wypoczynkowe i kolonijne. Jako wykładowca Politechniki Szczecińskiej i Warszawskiej przekazywał przyszłym inżynierom nie tylko wysoką wiedzę, ale i umiłowanie zawodu. Napisał wiele książek, nie tylko dla inżynierów, ale i dla techników drogowych. Był autorem wielu referatów i artykułów w prasie specjalistycznej.

Aktywnie działał w SITK. W latach 1963-1965 był Wiceprzewodniczącym, a od 1965 przez osiem lat kierował Stowarzyszeniem Inżynierów i Techników Komunikacji, ciesząc się powszechnym uznaniem nie tylko drogowców.

Te suche fakty nie oddają w pełni życia, dobrego kolegi, wykładowcy człowieka, który nikomu nie odmawiał swej pomocy, wielkiego inżyniera, który pozostawił trwałe pomniki w sieci drogowej Polski.

Za swoją pracę otrzymał: Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Order X lecia PRL, Order Sztandaru Pracy II klasy, Złotą odznakę „Przodujący Drogowiec”, Złotą Odznakę Honorową SITK oraz Złotą Odznakę Honorową NOT.

Kilka publikacji autorstwa Eugeniusza Buszmy:
– Projektowanie i budowa dróg samochodowych. Część 1. Ruch drogowy i projektowanie dróg. – WHD/K/607
– Projektowanie i budowa dróg samochodowych. Część 2. Obliczanie i budowa powierzchni drogowych – WHD/K/768,
– Studia i pomiary drogowe – WHD/K/347,
– Podstawy inżynierii ruchu drogowego – WHD/K/485,
– Drogownictwo w planie VI – letnim – WHD/K/847
– Encyklopedia budowy dróg – WHD/K/1125,
– „Budowa i utrzymanie dróg” Podręcznik dla III klasy technikum komunikacyjnego – WHD/K/158.

Artykuł powstał w oparciu o: Monografia mgr inż. Eugeniusza Buszmy wybitnego drogowca i działacza SITK, Józef Stańczyk WHD/K/3160, Drogownictwo nr 3/74 WHD/K/3559.