I Ogólnopolska Wystawa Drogowa we Lwowie

Jej celem miało być zaprezentowanie dorobku krajów, wystawców oraz popularyzacja techniki i nowoczesnej myśli technicznej. Zakładano, że pobudzi to współpracę międzynarodową, otworzy rynki eksportowe i importowe, ożywi rozwój gospodarczy odrodzonej Polski oraz odbudowę jej pozycji na arenie międzynarodowej.

Wiosną 1921 roku, zorganizowano I Targi Wschodnie. Miasto Lwów, specjalnie na ten cel, przygotowało całą sieć pawilonów i budynków wystawowych. Na tereny wystawowe doprowadzono siec elektryczną, gazową, wodociąg, telefonię i linię tramwajową. Oficjalne otwarcie 25 września 1921 roku uświetnił Naczelnik Państwa Józef Piłsudzki. Swoje stoiska zaprezentowało 1246 wystawców z Polski oraz 311 wystawców z zagranicy. Targi corocznie miały sukcesywnie poszerzać ofertę wystawową i każda kolejna edycja faktycznie była bogatsza. Ostatnia wystawa została otwarta 2 września 1939 roku. Po tygodniu została zamknięta z powodu wybuchu wojny.

Pokazowa droga

W ramach VI edycji Targów Wschodnich w 1926 roku, zorganizowano I Ogólnopolską Wystawę Budowlaną, której integralną część stanowiła I Ogólnopolska Wystawa Drogowa, która na stałe zagościła w cyklicznych targach. Inicjatorem zorganizowania Wystawy Drogowej był inżynier Emil Bratro Naczelnik Wydziału Drogowego Okręgowej Dyrekcji Robót Publicznych we Lwowie. W marcu 1926 roku na zebraniu lwowskiej Izby Handlowej i Przemysłowej w sposób przekonywujący wygłosił referat o konieczności organizacji tego typu przedsięwzięcia. W efekcie została powołana specjalna sekcja drogowa odpowiedzialna za organizację I Ogólnopolskiej Wystawy Drogowej, którą przeprowadzono w dniach 5-15 września 1926 roku. Całość stoiska drogowego zajęła powierzchnię 11 800 m2, z czego pawilony wystawowe stanowiły 1900 m2, 4000 m2 stoiska pod gołym niebem a 4800 m2 pokazowa droga i chodniki.

Wystawa według prospektu została podzielona na cztery działy:
– Dział I – statystyka drogowa – składały się na nią plany rozbudowy dróg i miast, mapy samochodowe, modele mostów, zdjęcia dróg, statystyki ruchu drogowego i samochodowego, plany finansowe, literatura techniczna oraz plany i opisy dróg historycznych.
– Dział II – materiały drogowe – zawierająca plany, opisy i fotografie kamieniołomów, asfalciarni, cementowni oraz różnego rodzaju dokumentów związanych z ich działalnością takich jak atesty wyrobów, prospekty reklamowe, cenniki itp., materiały drogowe oraz wyroby cementowe, asfaltowe, kamienne, znaki drogowe itp.
– Dział III – maszyny drogowe – eksponowano na nim sprzęt drogowy od drobnych narzędzi po ciężkie maszyny drogowe takie jak walce parowe, samochody ciężarowe, kolejki czy maszyny do wykonywania nawierzchni drogowych.
– Dział IV – pokaz nawierzchni – stanowiła go specjalnie na ten cel wybudowana droga wystawowa na której zaprezentowano różne systemy nawierzchni drogowych. O skali trudności wykonania ekspozycji świadczy fakt, że na potrzeby jego realizacji, kierownictwo wystawy powołało specjalny zespół odpowiedzialny za prace przygotowawcze oraz dostawy materiałów. Droga pokazowa obejmowała budowę 27 odcinków (działek) o różnej nawierzchni. Średnia długości działki 10 mb o szerokości 6 m z chodnikami po obydwu jej stronach i całą infrastrukturą. Do budowy zużyto 2100 ton materiałów kamiennych, 400 m3 piasku, 30 m3 żużlu, 160 beczek cementu, 1100 mb okrąglaków, 50 drzewek szpilkowych, 27 mb rur cementowych, 30 ton asfaltu „Komdrobitu” (sztuczny asfalt produkowany według patentu Dammanna. Nazwa używana w Polsce pochodząca od producenta Sp. z o.o. KOMDROBIT Katowice będącej skrótem od „Komprymowane drogi bitumiczne”). Przy takiej różnorodności nawierzchni i użytych materiałów nie lada wyzwaniem było nie pomieszanie materiałów i dostarczenie je na budowę w odpowiednim czasie i kolejności. Działki na budowie drogi, w ramach reklamy, wykonały przedsiębiorstwa na co dzień zajmujące się wykonawstwem nawierzchni. Cały odcinek pokazowy wybudowano w imponującym tempie 27 dni.

Gymkhana we Lwowie

Dla propagowania rozwoju dróg, organizatorzy wystawy wraz z Małopolskim Automobilklubem we Lwowie zorganizowali międzynarodowe wyścigi samochodowe oraz gymkhanę samochodową. Gymkhana (czyt. „dżymkana”, konkurencja ze sztucznymi przeszkodami, mający na celu wykazać zręczność i odwagę zawodników oraz walory danego pojazdu) odbyła się 5 września na specjalnie do tego celu przygotowanym boisku Sokoła – Macierzy na Łyczakowie. Udział w niej wzięło 17 uczestników, a rywalizacje oglądało 2000 widzów.

Wyścigi samochodowe przeprowadzono 12 września na 20 km odcinku drogi państwowej Stryj – Lwów. Przy trasie wyścigu wybudowano trybunę na 1000 osób oraz zaplecze gastronomiczne. Do śledzenia wyników rywalizacji ustawiono dla publiczności specjalne tablice informacyjne wyścigu. Na finiszu wybudowano nad drogą specjalną kładkę dla jury. By ograniczyć powstawanie kurzu 1500 metrowy odcinek trasy przed trybuną zabezpieczono specjalnym środkiem a drogę dodatkowo polewały wodą beczkowozy. Zwycięzca osiągnął średnią prędkość ponad 120 km/h a w wyścigu na 1 km ponad 150 km/h. W wyścigach wystartowało 34 uczestników a obserwowało je ok. 4000 widzów.

W ramach Wystawy Drogowej odbył się w dniach 9-11 września 1926 roku I Ogólnopolski Zjazd Inżynierów Drogowych.

Zdjęcia: GDDKiA