Osobistości 200-lecia CAD – Melchior Władysław Nestorowicz

Budowa dróg bitych i ich eksploatacja stanowiły przedmiot jego wieloletniej działalności zawodowej i badawczej. Zunifikował trzy różne systemy pozostałe po zaborach. Z jego inicjatywy przystąpiono w Polsce do modernizacji dróg, w celu dostosowania ich do rozwijającego się ruchu samochodowego, zaczęto stosować nowe materiały i nawierzchnie drogowe, m.in. betonowe i bitumiczne, przystąpiono do rozbudowy przemysłu drogowego. Za swoje zasługi został odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta. W styczniu minęło 139 lat od jego urodzin.

W jego rodzinie panował duch patriotyzmu i nie zabrakło miejsca dla techniki. Ojciec, uczestnik powstania styczniowego, był naczelnikiem stacji kolejowej w Siedlcach. Dobra sytuacja domowa pozwoliła na uczęszczanie do III Gimnazjum Rządowego w Warszawie. Następnie, po rocznej przerwie spowodowanej przyczynami politycznymi, rozpoczął studia na Wydziale Inżynieryjno-Budowlanym Warszawskiego Instytutu Politechnicznego im. Mikołaja II. Uzyskał tam dyplom inżyniera budowniczego I kategorii.

Jego kariera zawodowa rozpoczęła się od pracy w prywatnym przedsiębiorstwie „Inż. A. Rumell Dubrawski”. Następnie, jako inżynier powiatowy w Koninie, związał się z państwowymi pracami drogowymi na terenie Królestwa. Powierzono mu funkcję inżyniera gubernialnego w Kaliszu, lecz do wybuchu I wojny światowej władze carskie nie zatwierdziły go na tym stanowisku.

W 1914 r. został powołany do służby w armii rosyjskiej. Początkowo był dowódcą 19 oddziału drogowego, następnie pomocnikiem dowódcy oddziału robót drogowych III i IV armii, a w połowie 1916 r. już dowodził oddziałem robót drogowych IV armii. Kierował budową dróg i mostów w strefach przyfrontowych, m.in. drogi bitej Witebsk – Lepel i kilku mostów drewnianych na Niemnie. Przeprowadził studia do budowy dróg w obwodzie Mińskim i Witebskim.

Na początku 1918 r. wstąpił do Zarządu Cywilnego I Korpusu Polskiego gen. J. Dowbor-Muśnickiego w Bobrujsku na Białorusi. Po rozwiązaniu Korpusu w maju 1918 r, Nestorowicz wrócił do Warszawy i został zaangażowany do pracy w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych (MSW) rządu Jana Kucharzewskiego – objął referat drogowy w tym resorcie. Po utworzeniu rządu Jędrzeja Moraczewskiego został mianowany kierownikiem Wydziału Dróg Kołowych MSW, a po przejściu Wydziału do nowo powstałego Ministerstwa Robót Publicznych, został szefem sekcji, następnie Dyrektorem Departamentu Drogowego. W 1934 roku odszedł na emeryturę, nie rezygnując z uczestnictwa w pracach rządu jako członek Rady Technicznej Ministerstwa Komunikacji i członek Państwowej Rady Komunikacyjnej.

Praca zawodowa była realizacją marzeń, planów jego i jego pokolenia. Olbrzymi bagaż doświadczeń popychał go do podejmowania wyzwań trudnych, co cierpliwie i konsekwentnie realizował. Przygotował ustawodawstwo drogowe, pisząc projekty trzech ustaw sejmowych stanowiących podwaliny polskiego drogownictwa na wiele dekad: o budowie i utrzymaniu dróg publicznych (1920), o przepisach porządkowych na drogach publicznych (1921) i o Państwowym Funduszu Drogowym (1931). Zadbał o budowę i utrzymanie, bezpieczeństwo, regulacje obowiązków użytkownika i zarządcy oraz finansowanie. Nie zapomniał też o kadrze dla drogownictwa i jakości materiałów.

Drugim obszarem działalności Melchiora Nestorowicza stała się Politechnika Warszawska. Prowadził tam początkowo wykłady z budowy dróg i robót ziemnych, a w 1925 r. habilitował się na podstawie pracy pt. „Sprawa drogowa w Polsce” i dwa lata później został zastępcą profesora w Katedrze Dróg i Robót Ziemnych na Wydziale Inżynierii Lądowej. Kolejno został mianowany profesorem tytularnym, a 1936 r. profesorem zwyczajnym budowy dróg i robót ziemnych na Wydziale Inżynierii.

Był organizatorem i prezesem powstałego w 1927 r. Stowarzyszenia Członków Polskich Kongresów Drogowych i z jego inicjatywy Departament Drogowy wydawał czasopismo Wiadomości Stowarzyszenia Członków Polskich Kongresów Drogowych, które w 1931 r. przyjęło nazwę Wiadomości Drogowe. Począwszy od 1919 r. Od 1929 r. kierował też zorganizowanym przez siebie na PW Drogowym Instytutem Badawczym, pierwszą tego typu placówką w Polsce. Zapoczątkowano w nim badania laboratoryjne materiałów drogowych, opracowano metodykę tych badań, prowadzono prace badawcze z zakresu technologii nawierzchni drogowych. Wyniki publikowano w Biuletynie Drogowym Instytutu Badawczego Politechniki Warszawskiej. Prof. M. Nestorowicz przywiązywał dużą wagę do akademickiego kształcenia kadr dla drogownictwa. Z jego inicjatywy uczestnicy I Polskiego Kongresu Drogowego w 1928 r. postanowili stworzyć fundusz stypendialny dla studentów Wydziału Inżynierii PW, pragnących poświęcić się budownictwu drogowemu. Powstały w 1929 r. fundusz otrzymał imię prof. Melchiora Nestorowicza.

Zmarł w Krynicy w dniu wybuchu II wojny światowej w wieku 59 lat.

Zdjęcie: GDDKiA