Ocena szkód spowodowanych ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi w infrastrukturze komunikacyjnej, cz. 2

W pierwszej części artykułu („NBI” 2025, nr 4) przedstawiono rodzaje ochrony przeciwpowodziowej oraz działania eksperckie w ramach likwidacji skutków powodzi w latach 1997, 2010 i 2024.

Podstawowe zasady oceny stanu technicznego podpór mostowych i murów oporowych w aspekcie ochrony przeciwpowodziowej

Podpory mostów oraz usytuowane w ich obrębie konstrukcje oporowe stanowią istotny element infrastruktury hydrotechnicznej na obszarach górskich, szczególnie w kontekście ochrony przed powodziami. Ich głównym zadaniem – oprócz funkcji konstrukcyjnej – jest stabilizacja brzegów rzek i potoków, zapobieganie erozji gruntów oraz ochrona terenów przyległych przed wystąpieniem wody z koryta rzek i potoków.

W warunkach rzek górskich, które cechują się dynamicznymi zmianami poziomu wody, gwałtownymi spływami powierzchniowymi oraz transportem rumowisk z dodatkowym turbulentnym przepływem wody, stan techniczny tych konstrukcji odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu stabilności hydrotechnicznej i ochronie przeciwpowodziowej obiektów mostowych.

Obszary górskie są szczególnie narażone na powodzie błyskawiczne, wywołane intensywnymi opadami deszczu, które w krótkim czasie mogą znacznie podnieść poziom wód w rzekach i potokach. Skutkiem tych zjawisk jest gwałtowny wzrost ciśnienia hydrostatycznego wody wywieranego na brzegi rzek, co prowadzi do intensywnej erozji, podmywania terenów nadrzecznych oraz uszkodzeń obiektów inżynieryjnych i ich podpór, w tym murów oporowych oraz infrastruktury drogowej i kolejowej. Konstrukcje te, choć pełnią funkcję stabilizującą brzegi rzek, są często narażone na destrukcyjne działanie powodzi, co w konsekwencji prowadzi do zagrożeń dla przylegających terenów zurbanizowanych.

Ostatnie badania nad stanem technicznym konstrukcji oporowych wskazują, że wiele z nich jest w złym stanie technicznym wskutek zarówno czynników naturalnych, jak i błędów projektowych oraz zaniedbań konserwacyjnych. Zniszczenia te mają szczególnie poważne konsekwencje w kontekście ochrony przeciwpowodziowej w regionach górskich, gdzie mury oporowe odgrywają kluczową rolę w stabilizacji zboczy i brzegów oraz kontrolowaniu przepływów wód powierzchniowych.

Powódź z września 2024 r., która nawiedziła obszary górskie w Polsce i Europie Środkowej, po raz kolejny uwypukliła problem degradacji konstrukcji oporowych oraz podpór skrajnych obiektów inżynieryjnych. Intensywne opady deszczu i gwałtowne wezbrania rzek doprowadziły do licznych zniszczeń tych konstrukcji, które nie były w stanie oprzeć się niszczącej sile powodzi. W wielu przypadkach doszło do podmycia murów i ich przewrócenia w wyniku całkowitej utraty stateczności. Przykładem mogą być skutki powodzi w dolinie Bystrzycy w Głuszycy na Dolnym Śląsku, gdzie pierwotne uszkodzenia murów oporowych doprowadziły do wtórnych podtopień lokalnych miejscowości i zniszczenia infrastruktury komunikacyjnej. Tę sytuację przedstawiono na rycinach 1–4.

Tego typu incydenty uwidaczniają potrzebę uważnego monitorowania stanu technicznego murów oporowych oraz podejmowania bieżących działań naprawczych i modernizacyjnych.

Poniżej szczegółowo omówiono przypadki zniszczeń murów oporowych podczas wrześniowej powodzi w 2024 r., analizując przyczyny awarii, skutki dla lokalnych społeczności oraz potencjalne rozwiązania mające na celu poprawę odporności tych konstrukcji na przyszłe zdarzenia powodziowe. Na podstawie moich własnych doświadczeń w trakcie popowodziowych inspekcji obiektów inżynieryjnych na Dolnym Śląsku, głównie na terenach górskich i podgórskich, przeprowadziłem analizę mechanizmu uszkodzeń konstrukcji murów oporowych. Autorska ilustracja opisywanego mechanizmu ma za zadanie ułatwienie doboru odpowiednich metod i technologii wykonywania remontów i przebudowy uszkodzonych murów oraz naprawy i doszczelnienia newralgicznych miejsc ich konstrukcji, tak aby zminimalizować ryzyko uszkodzeń, a tym samym zwiększyć ochronę przeciwpowodziową tych terenów [1].

Stan początkowy – spękania i ubytki spoin (ryc. 5)

Na tym etapie konstrukcja muru oporowego wykazuje pewne oznaki zużycia wieloletnią eksploatacją w trudnych warunkach środowiskowych. Na powierzchni muru występują m.in.:

Spękania. Mur oporowy, wykonany z kamienia, z czasem może ulegać naturalnym uszkodzeniom, zwłaszcza w wyniku zmian temperatury, procesów erozyjnych i wcześniejszych przeciążeń. Pojawiają się rysy i pęknięcia.

Ubytki spoin. Wiążąca zaprawa między kamieniami może ulegać degradacji z powodu starzenia się materiałów, działania wilgoci i mrozu. Uszkodzone spoiny przestają pełnić funkcję uszczelniającą, co pozwala na wnikanie wody.

Wegetacja roślinności. Na powierzchni muru w miejscach ubytków następuje rozwój roślinności. Szczególny wpływ na stan techniczny ma występowanie krzewów i drzew o silnym układzie korzeniowym, który powoduje erozję konstrukcji murowanej w funkcji czasu.

Działanie wody powodziowej – napór wody i początkowe wymywanie gruntu (ryc. 6)

Poziom wody powodziowej znacznie się podnosi i zaczyna wywierać silne ciśnienie hydrostatyczne na mur oporowy. Dzieje się to na kilka sposobów:

Napór wody. Ruch turbulentny wody powoduje dodatkowe obciążenie odziaływujące na mur. Woda zaczyna przenikać przez istniejące spękania i ubytki spoin, stopniowo wnikając w głąb konstrukcji.

Infiltracja wody. Woda przedostająca się przez spoiny lub pęknięcia trafia do obszaru za murem, gdzie znajduje się zasypka gruntowa. W wyniku tego woda zaczyna wymywać grunt bezpośrednio spod muru i wokół niego, tworząc strefę wymywania gruntu. Zasypka gruntowa, w normalnych warunkach stanowiąca stabilną podporę dla muru, zaczyna tracić swoje właściwości nośne w wyniku wymywania. Zmniejszenie ilości gruntu wokół fundamentu muru prowadzi do tworzenia się pustek i ubytków w strukturze gleby. Zjawisko to stanowi pierwszy, ale niezwykle istotny etap destabilizacji gruntu za murem. Na początku proces ten może przebiegać powoli i niezauważalnie, jednak w miarę rozwoju sytuacji wymywanie może przyspieszać w tempie geometrycznym. Proces ten osłabia także strefę fundamentu konstrukcji muru oporowego, wpływając na stateczność konstrukcji przez lokalną zmianę warunków gruntowo-wodnych. Na tym etapie grunt za murem jest jeszcze stabilny, jednak widoczne ubytki są miejscem potencjalnych problemów eksploatacyjnych.

Postępujące wymywanie gruntu – rozmycie zasypki gruntowej (ryc. 7)

Na tym etapie strefa rozmycia zasypki powoduje, że grunt przestaje pełnić swoją funkcję stabilizującą. Brak odpowiedniego podparcia prowadzi do tego, że mur traci pełną stateczność.

Uszkodzenia muru nie są jeszcze wyraźnie widoczne, ale jego stabilność jest coraz bardziej zagrożona. Grunt, który stabilizuje konstrukcję muru, całkowicie traci parametry wytrzymałościowe na skutek rozmycia (wymycia drobnych i średnich frakcji).

Uszkodzenia konstrukcji – narastające pęknięcia i odkształcenia (wyrównanie ciśnień; ryc. 8) 

To etap, w którym mur traci cechy stabilnej konstrukcji i wkracza w stan krytyczny.

Utrata stateczności – etap awaryjny (ryc. 9)

Ostatni etap to ostateczna awaria konstrukcji na skutek całkowitej utraty stateczności muru. Bez podparcia ze strony gruntu i przy nieustającym naporze wody mur nie jest w stanie dłużej pełnić swojej funkcji oporowej i zabezpieczającej.

Opisywany proces można określić jako postępującą degradację konstrukcji oporowej spowodowaną korelacją złego stanu technicznego konstrukcji oraz czynnika destrukcyjnego – wymywania gruntu przez wodę podczas powodzi. Cały mechanizm opiera się na osłabieniu struktury muru przez wodę oraz stopniowym eliminowaniu wsparcia, jakie konstrukcja przyczółka lub muru oporowego otrzymuje od gruntu.

Powódź z września 2024 r. ponownie ukazała, jak istotne jest utrzymywanie tych konstrukcji w dobrej kondycji. Zniszczenia, które miały miejsce, były często wynikiem wieloletnich zaniedbań w zakresie regularnych przeglądów technicznych, prac utrzymaniowych oraz remontów. Brak systematycznej oceny stanu murów oporowych i opóźnienia w ich naprawach znacząco zwiększają ryzyko katastrof związanych z podmywaniem brzegów, osunięciami gruntu i zalewaniem terenów przyległych [1].

Niezbędne są regularne przeglądy techniczne konstrukcji oporowych, umożliwiające wczesne wykrycie uszkodzeń i ich naprawę przed wystąpieniem poważniejszych problemów. W wielu przypadkach odpowiednio szybkie interwencje, takie jak naprawa spoin, wzmocnienie konstrukcji, zabezpieczenie przed erozją, mogą zapobiec awariom o katastrofalnych skutkach. Dodatkowo należy wykonywać prace utrzymaniowe, które obejmują nie tylko same mury, ale również ich otoczenie, w tym kontrolę wegetacji roślinności i jej usuwanie.

Wieloletnie zaniedbania związane z rozwojem drzew i roślinności w bezpośrednim sąsiedztwie murów mają duży wpływ na ich stan techniczny. Korzenie drzew i krzewów mogą naruszać stabilność konstrukcji, powodując pęknięcia i zwiększając ryzyko przesiąkania wody. Ponadto działalność mieszkańców, w tym wyrzucanie odpadów biologicznych w obrębie cieków wodnych, pogarsza warunki hydrauliczne i przyczynia się do zatkania odpływów oraz przyspiesza proces erozji. Takie działania mogą doprowadzić do szybszego niszczenia murów oporowych, a także utraty ich funkcji ochronnych.

Przykłady braku utrzymania omawianych konstrukcji przedstawiono na rycinach 10 i 11.

Aby uniknąć podobnych zniszczeń w przyszłości, niezbędne jest prowadzenie odpowiedniej polityki utrzymania i modernizacji murów oporowych. Regularne kontrole, naprawy i remonty muszą stać się priorytetem, zwłaszcza na obszarach zagrożonych powodziami. Tylko dzięki systematycznym działaniom prewencyjnym można zapewnić trwałość i bezpieczeństwo tych konstrukcji, co jest kluczowe dla ochrony terenów nadrzecznych przed poważnymi skutkami przyszłych powodzi.

Na podstawie własnych doświadczeń z kilku dekad technicznej działalności inżynierskiej, w tym działań pomocowych w odniesieniu do infrastruktury technicznej terenów popowodziowych (w latach 1997, 1998, 2010), stwierdzam, że duże straty materialne w infrastrukturze technicznej są bezpośrednio wynikiem niedostosowania konstrukcji oporowych regulujących rzeki i cieki przepływające przez miejscowości na terenach podgórskich do obecnych potrzeb klimatycznych.

Opisane w artykule doświadczenia z likwidacji skutków powodzi z moim udziałem są takie, że mury oporowe, które znajdowały się w złym stanie technicznym, szczególnie w obrębie konstrukcji inżynieryjnych, uległy dalszej destrukcji wskutek rozmycia, tamując przepływ wezbranej wody i tworząc spiętrzenia powodujące zniszczenia sąsiednich budynków mieszkalnych i zabudowań gospodarczych. Po wielu latach konstrukcje te zostały odtworzone z użyciem nowych technologii, np. koszy gabionowych. Niemniej jednak stan techniczny pozostałych murów oporowych – zbudowanych jako murowane z ciosów kamiennych (które w owym czasie nie zostały zniszczone) – uległy dalszej degradacji.

Wykonane najczęściej na początku XX w. regulacje potoków na terenach podgórskich w postaci kamiennych murów oporowych wymagają stałego utrzymania, przeglądów
i napraw i, w zależności od potrzeb, remontów, a jeżeli jest taka potrzeba, to również ich odtworzenia. W tym przypadku niezbędne są odpowiednie ekspertyzy tych obiektów.

Ubytki i pęknięcia murów oporowych regulujących cieki umożliwiają pompowanie wody do zasypki gruntowej przy wysokich okresowych stanach wód. Tym samym występuje zjawisko wypłukiwania zasypki zza muru oporowego, a także wypłukiwanie gruntu pod dużym ciśnieniem w kierunku pionowym.

W przypadku stanów powodziowych zjawisko to powoduje wymycie gruntu zasypki znajdującej się za masywną konstrukcją przyczółków lub murów oporowych. Jak uczy doświadczenie, najczęściej prowadzi to do utraty stabilności konstrukcji pod działaniem spiętrzonej wody, co skutkuje awarią lub katastrofą obiektu mostowego lub konstrukcji oporowej, zagradzając tym samym ciek i powodując spiętrzenie poprzeczne wody. Proces ten, bazując na własnym doświadczeniu z poprzednich lat, uznaję za szczególnie groźny na terenach silnie zurbanizowanych i w miejscowościach podgórskich.

Rozwój i wdrażanie nowych technologii w trakcie odbudowy zniszczeń wywołanych powodzią

Współczesne podejście do minimalizacji skutków powodzi oraz odbudowy zniszczonej infrastruktury opiera się na wdrażaniu nowoczesnych technologii, które umożliwiają zarówno lepsze prognozowanie zagrożeń, jak i zwiększenie odporności obiektów budowlanych na ekstremalne warunki hydrologiczne. Wyróżnić można dwa kluczowe obszary działań: rozwój narzędzi analitycznych służących do modelowania ryzyka powodzi oraz implementacja innowacyjnych rozwiązań materiałowych i technologicznych, które zwiększają trwałość i odporność infrastruktury na skutki powodzi.

Jednym z najważniejszych kierunków rozwoju technologii przeciwpowodziowych są nowoczesne systemy monitoringu hydrologicznego. Inteligentne systemy czujników hydrologicznych stale monitorują poziom wody w rzekach, zbiornikach wodnych oraz innych elementach infrastruktury wodnej. Dane te, przesyłane w czasie rzeczywistym do centrów zarządzania kryzysowego, umożliwiają szybkie podejmowanie decyzji dotyczących działań prewencyjnych i interwencyjnych. Dzięki rozwojowi sztucznej inteligencji (AI) oraz zaawansowanym algorytmom analizy danych możliwe jest opracowywanie modeli predykcyjnych, które pozwalają prognozować ryzyko powodzi z coraz większą dokładnością. Takie rozwiązania mogą znacząco zmniejszyć straty materialne przez wcześniejsze ostrzeganie ludności oraz odpowiednie zabezpieczenie infrastruktury przed nadchodzącym zagrożeniem.

Drugim istotnym aspektem minimalizacji skutków powodzi jest zastosowanie nowoczesnych technologii budowlanych i materiałowych, które zwiększają odporność infrastruktury na działanie wody oraz erozję. Wśród rozwiązań stosowanych w odbudowie i modernizacji obiektów na terenach zagrożonych powodzią wyróżnić można materiały przeciwerozyjne, takie jak gabiony wypełnione materiałem kamiennym, geosyntetyki, betony o podwyższonych parametrach wytrzymałościowych. Przykładem wdrożenia tych technologii jest likwidacja zniszczeń popowodziowych uszkodzonego korpusu i nasypu drogi wojewódzkiej nr 328 w zakolu rzeki Bóbr w miejscowości Marciszów na Dolnym Śląsku (ryc. 12–15).

Szczególne znaczenie mają technologie umożliwiające wzmocnienie konstrukcji mostowych i oporowych, w tym stosowanie grodzic i ścianek szczelnych jako elementów stałej ochrony obiektów infrastrukturalnych. Wnioski wypracowane podczas warsztatów Wzorce i Standardy w drogownictwie i mostownictwie – odporność infrastruktury na terenach zalewowych (zob. pierwszą część artykułu) dotyczące infrastruktury mostowej wskazują na zasadność pozostawiania tych elementów po zakończeniu prac budowlanych jako dodatkowego zabezpieczenia przed naporem wody oraz erozją gruntu wokół podpór mostowych.

Dobrym przykładem nowoczesnej modernizacji infrastruktury drogowej na terenach szczególnie narażonych na powodzie jest popowodziowa przebudowa odcinka drogi wojewódzkiej na terenie województwa lubuskiego (zob. ryc. 2 w pierwszej części artykułu), polegająca na celowym obniżeniu fragmentu korony drogi dla umożliwienia kontrolowanego przepływu wód powodziowych. Autorski projekt, zrealizowany w 2011 r., obejmował zaprojektowanie i wdrożenie innowacyjnego odcinka przelewowego o długości 450 m, którego głównym celem było zabezpieczenie konstrukcji drogi przed destrukcyjnym oddziaływaniem podniesionego poziomu wody oraz minimalizacja kosztów związanych z naprawami w okresie popowodziowym.

Konstrukcja drogi na odcinku przelewowym została zaprojektowana w sposób umożliwiający efektywne rozproszenie energii przepływającej wody, co znacząco ograniczało ryzyko uszkodzeń kluczowych elementów infrastruktury drogowej. W przekroju poprzecznym rozwiązanie to składało się z wielowarstwowego układu konstrukcyjnego opartego na gruncie zbrojonym. W centralnej części korony drogi zastosowano materace wypełnione kruszywem, które pełniły funkcję stabilizacyjną i jednocześnie pozwalały na swobodny przepływ wody. Natomiast skrajne części korony drogi zabezpieczono wielkogabarytowymi konstrukcjami gabionowymi wypełnionymi kamieniem hydrotechnicznym (granitowym), które działały jako elementy ochronne, redukujące siłę oddziaływania nurtu wodnego. Przekrój poprzeczny omawianego odcinka pokazano na rycinie 16.

Efektywność tej technologii została potwierdzona podczas intensywnego przepływu wody przez koronę drogi 21–26 września 2024 r. W trakcie sześciodniowego okresu zalewowego turbulentny nurt nie spowodował znaczących uszkodzeń konstrukcji, a jedynie częściowe naruszenie umocnień poboczy wykonanych z materacy wypełnionych mieszanką kruszywową. Kluczowe elementy nośne drogi oraz jej warstwy nawierzchni pozostały w nienaruszonym stanie, co dowodzi skuteczności zastosowanego rozwiązania w warunkach ekstremalnych (ryc. 17).

Koncepcję oparłem na obserwacjach z autopsji i doświadczeniach z innych regionów świata (m.in. z USA i Australii), gdzie powodzie występują cyklicznie, a długotrwałe zamknięcie drogi na czas napraw byłoby nieakceptowalne zarówno pod względem logistycznym, jak i ekonomicznym. Zastosowanie odcinka przelewowego umożliwiło kontynuację ruchu kołowego bez konieczności ponoszenia znacznych kosztów odbudowy po każdej powodzi. W mojej opinii rozwiązanie to stanowi modelowy przykład optymalnego podejścia do projektowania dróg na obszarach narażonych na regularne zalewanie, pozwalając na znaczące zwiększenie odporności infrastruktury drogowej na ekstremalne zjawiska hydrologiczne.

Oprócz modernizacji budowli liniowych kluczowym elementem odbudowy infrastruktury po powodzi jest również renowacja systemów odwodnieniowych oraz przepustów, które w znacznym stopniu ulegają uszkodzeniom wskutek długotrwałego działania wód powodziowych oraz transportowanych zanieczyszczeń. W tym celu można stosować nowoczesną metodę bezwykopowej renowacji przewodów metodą CIPP (cured-in-place pipe), polegającą na wykorzystaniu nasączonego żywicą rękawa, który po wprowadzeniu do uszkodzonego przewodu jest utwardzany na miejscu, tworząc nową, szczelną strukturę wewnątrz istniejącej rury [3].

Technologia CIPP okazuje się kluczowa w przypadku odbudowy zniszczeń powodziowych ze względu na szybki czas realizacji oraz brak konieczności szeroko zakrojonych prac rozbiórkowych, które mogłyby wpłynąć na dodatkowe osłabienie podłoża gruntowego. Użycie tej metody pozwala na odtworzenie drożności systemów kanalizacyjnych i odwodnieniowych w krótkim czasie, a także zapewnia ich zwiększoną odporność na przyszłe ekstremalne zjawiska pogodowe.

Renowacja przepustów metodą CIPP stanowi optymalne rozwiązanie na terenach o wysokim poziomie wód gruntowych, gdzie tradycyjne metody wymiany rurociągów mogłyby wiązać się z ryzykiem osłabienia stateczności podłoża gruntowego. Dodatkowo utwardzony rękaw cechuje się wysoką odpornością chemiczną oraz mechaniczną, co zwiększa trwałość infrastruktury w perspektywie długoterminowej. Ideę wzmocnienia przykładowego przepustu zniszczonego na skutek powodzi przedstawiono na rycinie 18.

Pragnę podkreślić, że nowoczesne technologie odgrywają kluczową rolę w odbudowie zniszczeń powodziowych, a ich dalszy rozwój powinien koncentrować się na integracji systemów monitoringu i predykcji z rozwiązaniami inżynieryjnymi.

Wykorzystanie aktualnych danych hydrotechnicznych oraz wdrażanie nowych standardów budowlanych, dostosowanych do zmieniających się warunków klimatycznych, pozwoli na skuteczniejsze zabezpieczenie infrastruktury przed skutkami ekstremalnych zjawisk pogodowych. Inwestycje w innowacyjne technologie nie tylko zwiększają trwałość infrastruktury, ale także przyczyniają się do optymalizacji kosztów związanych z naprawą i odbudową obiektów uszkodzonych przez powodzie.

Podsumowanie i wnioski

Na podstawie własnych doświadczeń z przeprowadzonych działań i inspekcji obiektów infrastrukturalnych stwierdzam, że ostatnie powodzie unaoczniły poważny problem złego stanu technicznego infrastruktury komunikacyjnej i hydrotechnicznej oraz jej niedostosowanie do współczesnych wyzwań związanych z ekstremalnymi warunkami eksploatacyjnymi. Wiele tych konstrukcji, często zbudowanych w okresie międzywojennym lub jeszcze na początku XX w., przez dekady ulegało stopniowej degradacji. Ich obecny stan budzi poważne obawy, gdyż w wyniku ostatnich zjawisk hydrologicznych niektóre uległy dalszym zniszczeniom, a część całkowicie przestała istnieć.

Konieczność modernizacji infrastruktury hydrotechnicznej i komunikacyjnej staje się kwestią wymagającą pilnego rozwiązania. Kluczową rolę w tym procesie odgrywają eksperci i rzeczoznawcy, których zadaniem jest rzetelna diagnoza techniczna oraz określenie przyczyn uszkodzeń. Na podstawie tych analiz można opracować skuteczne metody odbudowy i wzmocnienia obiektów, zwiększając ich odporność na przyszłe powodzie i inne ekstremalne zjawiska atmosferyczne.

Pomimo rozwoju technologii oraz coraz lepszych metod zarządzania kryzysowego powodzie pozostają zjawiskiem nieuniknionym. Nowoczesne systemy monitorowania hydrologicznego oraz precyzyjne metody prognozowania mogą jednak znacząco zwiększyć skuteczność działań prewencyjnych. Jedynie interdyscyplinarne podejście, obejmujące całą zlewnię rzek, pozwoli na skuteczne ograniczenie skutków powodzi, zwłaszcza w przypadku małych cieków wodnych, przepustów oraz istniejącej infrastruktury podziemnej [4].

Ważne jest przy tym zachowanie drożności cieków i tym samym umożliwienie odpowiedniego przepływu, zgodnie z obliczeniami ich przepustowości na podstawie aktualnych danych hydrotechnicznych. Umożliwia to koordynację działań w dostosowaniu do dynamicznie zmieniających się warunków w sytuacjach kryzysowych.

Istotnym problemem jest brak spójnej i zarchiwizowanej dokumentacji technicznej dotyczącej stanu obiektów hydrotechnicznych i infrastrukturalnych. W wielu przypadkach brakuje podstawowych informacji, takich jak warunki geotechniczne posadowienia, zakres przeprowadzonych remontów, ostatnie działania związane z bieżącym utrzymaniem. Z moich ubiegłorocznych doświadczeń wynika, że w przypadku wielu uszkodzonych obiektów nie istniały nawet księgi obiektów mostowych, co znacząco utrudniło wolontariuszom, m.in. z ZMRP, ocenę ich stanu i planowanie odbudowy.

Aby skutecznie zarządzać infrastrukturą mostową i hydrotechniczną w obliczu opisywanych zdarzeń, konieczne jest opracowanie spójnego systemu szybkiej oceny stopnia zniszczeń na podstawie nowoczesnych technik diagnostycznych i systemów eksperckich. Tylko przez odpowiednie planowanie, regularne kontrole techniczne, a także wdrażanie nowoczesnych rozwiązań technologicznych można skutecznie zmniejszyć dalsze ryzyko powodzi i zapewnić bezpieczeństwo mieszkańcom oraz ciągłość funkcjonowania kluczowych szlaków komunikacyjnych.

Literatura 

[1] Wysokowski A., Howis J.: Raport techniczny nr 10/2024 na temat stanu technicznego murów oporowych w obrębie rzek i potoków górskich w aspekcie ochrony przeciwpowodziowej. Związek Mostowców Rzeczypospolitej Polskiej, Infrastruktura Komunikacyjna Sp. z o.o. Żmigród, 15 października 2024.
[2] Wysokowski A., Howis J., Poślednik I., Śnieżko-Nikończuk W.: Projekt wykonawczy na wykonanie odbudowy drogi wojewódzkiej
nr 315 na odcinku Nowa Sól – Przyborów w km 47 + 665 do km 49 + 473,50. Raport nr Infra-Kom Pr/5810/W. Żmigród, lipiec 2010.
[3] Wysokowski A.: Innowacyjne podejście do odbudowy infrastruktury po powodzi – technologie i materiały CIPP. IX Konferencja Bezwykopowa Rehabilitacja CIPP2025. Kraków, styczeń 2025.
[4] Wysokowski A.: Utrzymanie konstrukcji mostowych w aspekcie zrównoważonego rozwoju. Webinarium Forum Dróg Publicznych „Materiały i technologie w nowoczesnym mostownictwie a ich wpływ na trwałość obiektów inżynierskich”, 14 stycznia 2025. 
[5] Raporty popowodziowe. IBDiM, filia Wrocław, 1998.

Czytaj również: Ocena szkód spowodowanych ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi w infrastrukturze komunikacyjnej, cz. 1

Serdecznie zapraszamy na XIV Konferencję Naukowo–Techniczną Mosty, przepusty i przejścia dla zwierząt – infrastruktura wobec wyzwań klimatycznych i zjawisk ekstremalnych 

Kiedy? 10–12 grudnia 2025 r.
Gdzie? Zielona Góra
Rejestracja i partnerstwo: www.przepusty.eu