Śluza Guzianka I jest ważnym elementem infrastruktury wodnej na Mazurach, ale również atrakcją turystyczną i zabytkiem hydrotechniki. Śluza, łącząca jeziora Bełdany i Guzianka Mała, została wybudowana w 1879 roku. W latach 1899-1900 śluzę poddano remontowi, zastępując drewnianą konstrukcję ścianami z cegieł i kamienia. W 2019 roku śluza została wpisana do rejestru zabytków województwa warmińsko-mazurskiego.
Dzięki zakończonemu właśnie remontowi poprawiono nie tylko stan techniczny zabytkowej śluzy ale również zwiększono bezpieczeństwo drogi wodnej szlaku bocznego Jezioro Mikołajskie – Jezioro Nidzkie. Śluza łączy główny system jezior mazurskich (przez jezioro Bełdany) z miastem Ruciane-Nida oraz z Jeziorem Nidzkim poprzez mniejsze jeziora: Guzianka Mała i Guzianka Wielka.
Modernizacja śluzy Guzianka I przy wsparciu Funduszy Europejskich
W związku z tym, iż zakres prac remontowych był bardzo szeroki, śluza w ubiegłym sezonie żeglugowym była wyłączona z obiegu. Jednak dzięki wybudowanej przez Wody Polskie w 2020 roku Śluzie Guzianka II, która na czas remontu przejęła cały ruch żeglugowy, zamknięcie „starej śluzy” nie było dla żeglarzy aż takt uciążliwe. Prace remontowe na „starej śluzie” obejmowały miedzy innymi wymianę wrót górnych i dolnych wraz z kładkami komunikacyjnymi, uszczelnienie i wzmocnienie podłoża oraz wymianę napędów i mechanizmów a także modernizację ubezpieczeń i skarp. Oblicze zmieniły również sterówka i budynek gospodarczy. Oddana do użytku zmodernizowana śluza Guzianka I z pewnością zrekompensuje ubiegłoroczne niedogodności.
Prace realizowano na podstawie umowy partnerskiej pomiędzy beneficjentem projektu Stowarzyszeniem Wielkie Jeziora Mazurskie 2020, a Państwowym Gospodarstwem Wodnym Wody Polskie przy dofinansowaniu Unii Europejskiej w ramach środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014-2020. Koszt inwestycji wyniósł blisko 16 mln. zł.