Budownictwo
Drogi
Energetyka
Geoinżynieria
Hydrotechnika
Inż. Bezwykopowa
Kolej
Mosty
Motoryzacja
Tunele
Wod-Kan
Indeks Dekarbonizacji Polskiej Gospodarki – ocena trendów
Indeks Dekarbonizacji Polskiej Gospodarki (IDPG), opracowany przez Fundację Instrat, organizację Pracodawcy RP oraz firmę Qemetica, służy do analizy tempa transformacji energetycznej w Polsce. Narzędzie to ma pobudzać debatę publiczną wokół dekarbonizacji, a jego wyniki publikowane są co pół roku w oparciu o ankiety przedsiębiorstw.
Czwarty odczyt IDPG wskazał wartość 60 punktów. Pomimo spadku o 2 punkty względem poprzedniego półrocza, wynik nadal potwierdza wysoki poziom zaangażowania firm w redukcję emisji. Jak zaznacza Michał Hetmański, prezes Fundacji Instrat, wartość powyżej 50 punktów dowodzi, że przedsiębiorstwa pozytywnie oceniają działania na rzecz dekarbonizacji i podejmują inicjatywy ograniczające ślad węglowy.
Spadek liczby inwestycji w dekarbonizację
W badaniu wzięło udział 191 firm, z których 39% zadeklarowało wzrost nacisku na dekarbonizację i ochronę środowiska, a 17% – znaczny wzrost. U 35% przedsiębiorstw nie odnotowano zmian. Wdrażanie rozwiązań prodekarbonizacyjnych potwierdziło 58% firm, a kolejne 15% ma takie działania w planach. Łącznie 73% podmiotów angażuje się w proces dekarbonizacji, co stanowi spadek względem poprzedniego badania (85%).
Nakłady inwestycyjne w tym obszarze rosną w 44% firm – w 12% znacząco, a w 32% umiarkowanie. Ponad połowa badanych utrzymuje dotychczasowy poziom wydatków środowiskowych. Jak podkreśla Michał Hetmański, ograniczona dynamika inwestycji może wynikać z braku stabilnego wsparcia administracyjnego i regulacyjnego.
Bariery rozwoju – niepewność regulacyjna i ograniczone wsparcie
W szczególności małe przedsiębiorstwa odczuwają negatywne skutki ograniczenia programów dofinansowania do wymiany flot pojazdów. Według Fundacji Instrat wstrzymanie krajowego wsparcia z funduszy unijnych przyczyniło się do spowolnienia transformacji.
Choć 30% badanych dostrzega poprawę wsparcia instytucji publicznych, 61% nie zauważa żadnych zmian. Zdaniem Kamila Sobolewskiego, głównego ekonomisty Pracodawców RP, o postawach firm w coraz większym stopniu decydują nie tylko przepisy, lecz także presja ze strony partnerów biznesowych i instytucji finansowych.
Rosnące oczekiwania rynku mają coraz większy wpływ na strategie przedsiębiorstw – dwie trzecie firm wskazuje na wzrost presji otoczenia, podczas gdy w przypadku regulacji zauważa ją 48%. Jak podkreśla Sobolewski, coraz większe znaczenie mają oczekiwania klientów, gotowych zapłacić więcej za produkty o mniejszym śladzie węglowym.
Stabilność przepisów warunkiem dalszej dekarbonizacji
Twórcy indeksu wskazują, że największym zagrożeniem dla kontynuacji dekarbonizacji jest niestabilność przepisów. Niepewność regulacyjna utrudnia planowanie inwestycji wymagających wieloletniego horyzontu finansowego.
– Jeśli chcemy przyspieszyć inwestycje w dekarbonizację, należy wstrzymać częste zmiany przepisów i wprowadzać je z wieloletnim wyprzedzeniem – podkreśla Kamil Sobolewski.
Piotr Kapuściński, wiceprezes Qemetica Soda Polska, dodaje, że brak stabilności może obniżyć konkurencyjność przemysłu i spowodować jego osłabienie. W sektorach energochłonnych istnieje nawet ryzyko utraty części produkcji w Europie.
Deregulacja i uproszczenie procedur inwestycyjnych
Nastroje przedsiębiorców wobec deregulacji są zróżnicowane – 36% ocenia ją pozytywnie, 20% negatywnie, a 44% neutralnie.
– Kluczowe jest uproszczenie przepisów, zwłaszcza w zakresie pozyskiwania pozwoleń na duże projekty infrastrukturalne – zaznacza Piotr Kapuściński.
Eksperci zgodnie podkreślają, że stabilne, przewidywalne i uproszczone otoczenie regulacyjne pozostaje warunkiem utrzymania tempa dekarbonizacji i skutecznej transformacji energetycznej polskiej gospodarki.
