5 (122) wrzesień – październik 2025

Sytuację sektora wodociągowo-kanalizacyjnego omawia Piotr Ziętara, prezes Wodociągów Miasta Krakowa i wiceprzewodniczący Rady Izby Gospodarczej „Wodociągi Polskie”. Najważniejszym źródłem finansowania inwestycji rozwojowych sektora, zwłaszcza w odniesieniu do dużych spółek wodociągowych, są fundusze infrastrukturalne UE, przede wszystkim program FEnIKS. W rozstrzygniętym w czerwcu br. konkursie dziesiątkom firm w Polsce – mimo pozytywnych ocen ich wniosków aplikacyjnych – nie przyznano dofinansowania ze względu na brak środków. Różnica pomiędzy kwotą, na którą opiewały wnioski, a alokacją środków w programie, jest olbrzymia, bowiem to odpowiednio 3 mld zł i 680 mln zł. To pokazuje, jak bardzo zła jest sytuacja w kontekście finansowania europejskiego i jak wiele inwestycji umożliwiających spełnienie obecnych kryteriów jakościowych rynku wspólnotowego w sektorze wod.-kan., a także wymogów wynikających z regulacji prawnych, które zaczną obowiązywać w niedalekiej przyszłości, może nie dojść do skutku. Prezes Ziętara ustosunkowuje się też m.in. do planowanych zmian w systemie taryfowym oraz przedstawia inwestycje realizowane przez spółkę.

Raport wydania tego numeru „NBI” dotyczy nowej dynamiki w inwestycjach kolejowych. Nadchodzi czas intensywnych inwestycji w infrastrukturę kolejową w Polsce. Zapowiadane są wielomiliardowe nakłady, a duże projekty mają wejść w fazę realizacji w najbliższych latach. Polityczne, gospodarcze i środowiskowe uwarunkowania sprzyjają rozwojowi kolei, która może odgrywać coraz większą rolę w systemie transportowym kraju. Aby jednak wykorzystać ten potencjał, niezbędne są nie tylko środki finansowe, ale również spójna wizja, rozsądne zarządzanie zasobami i konsekwencja w działaniu.

W numerze publikujemy cztery tematy specjalne. Pierwszy poświęcony jest stali – tradycyjnemu materiałowi w nowoczesnym wydaniu. Stal niezmiennie pozostaje jednym z kluczowych materiałów wykorzystywanych w budownictwie. Jej uniwersalność, wysoka wytrzymałość przy jednoczesnej lekkości, możliwość prefabrykacji oraz szybkość montażu sprawiają, że konstrukcje stalowe znajdują zastosowanie w wielu obszarach współczesnej inżynierii. Jako materiał nowoczesny stal zyskuje również nowe funkcje – może być z powodzeniem integrowana z innymi materiałami i technologiami, a przy tym staje się coraz bardziej przyjazna dla środowiska.

W drugim temacie specjalnym prezentujemy beton w budownictwie przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Beton należy do najważniejszych materiałów budowlanych. Od wieków odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu infrastruktury – od budownictwa mieszkaniowego, przez obiekty komercyjne i przemysłowe, aż po infrastrukturę transportową. Dzięki swojej wytrzymałości, trwałości i wszechstronności, a także możliwości modyfikowania właściwości fizycznych i chemicznych znajduje zastosowanie w budowie domów, budynków wielorodzinnych, mostów, tuneli, dróg, hal przemysłowych i wielu innych. Współczesna technologia produkcji betonu pozwala tworzyć konstrukcje trwałe, odporne na działanie czynników zewnętrznych, spełniające rosnące wymagania inżynieryjne i architektoniczne, także w kontekście estetyki oraz zrównoważonego rozwoju.

Trzeci temat specjalny to przegląd metod wzmacniania podłoża pod obiekty liniowe. Właściwe przygotowanie podłoża gruntowego stanowi podstawę trwałości i bezpieczeństwa infrastruktury liniowej, w tym dróg kołowych i linii kolejowych. Dobór odpowiedniej metody wzmocnienia gruntu wymaga analiz warunków geotechnicznych, dostępnych technologii oraz kosztów realizacji. Od zagęszczania powierzchniowego, przez palowanie i iniekcje, po wykorzystanie geosyntetyków – wachlarz rozwiązań geoinżynieryjnych pozwala skutecznie dostosować podłoże do wymagań projektowych i eksploatacyjnych.

Ostatni temat specjalny odpowiada na pytanie, jak nie wpaść w pułapkę pozornych oszczędności inwestycyjnych. W sektorze budowlanym decyzje inwestycyjne są często podejmowane pod silną presją kosztów. Rosnące ceny materiałów, siły roboczej i logistyki skłaniają inwestorów i wykonawców do maksymalnej gospodarności na każdym etapie realizacji projektu. Niestety nie wszystkie oszczędności są realnym zyskiem – niektóre z nich to jedynie pozorne korzyści, które z czasem przeradzają się w kosztowne problemy. Tańsze materiały i rozwiązania technologiczne oraz maksymalne upraszczanie procesu projektowego mogą wydawać się rentowne, ale często prowadzą do opóźnień, usterek technicznych oraz rosnących kosztów eksploatacji i napraw.