Wspólnym głosem o rozwoju transportu w Grupie V4

Tegoroczne spotkanie odbyło się w nowej formule, rozszerzonej o państwa Europy Środkowej spoza grupy V4 – Litwę, Łotwę i Estonię. Obecny był także przedstawiciel Komisji Europejskiej. Polskę reprezentował wiceminister infrastruktury Przemysław Koperski.

Motywem przewodnim prac w ramach Grupy V4 pozostaje eliminacja wąskich gardeł w połączeniach transgranicznych oraz utworzenie spójnego układu komunikacyjnego, zgodnego z parametrami wymaganymi dla Transeuropejskiej Sieci Transportowej (TEN-T). Istotne w kontekście wspólnych działań jest wzmocnienie połączeń transportowych między krajami Grupy Wyszehradzkiej, zwłaszcza na osi północ-południe. Spotkania ministrów stanowią okazję do przeglądu bieżących wydarzeń, w których Grupa Wyszehradzka, jako całość, powinna prezentować jednomyślne stanowiska na arenie międzynarodowej.

Jak stwierdził wiceminister infrastruktury Przemysław Koperski, wspólnym celem łączącym państwa V4 jest osiągnięcie sukcesów z zakresu infrastruktury transportu, tak aby budowane lub modernizowane szlaki transportowe nie kończyły się na granicy państw, tylko realizowały swój podstawowy cel – tworzyły nieprzerwany i spójny ciąg komunikacyjny gwarantujący możliwość swobodnego przemieszczania się osób i towarów.

– Granice administracyjne nie mogą nas dzielić, one powinny nas jednoczyć, zaś sektor transportu ma w tym procesie rolę szczególną – zaznaczył wiceszef resortu infrastruktury.

Podczas debaty o krokach, jakie należy podjąć, aby przyśpieszyć i usprawnić transgraniczne połączenia kolejowe, aby spełniły cele nowej unijnej polityki TEN-T oraz głównych wyzwaniach związanych z realizacją tych połączeń, wiceminister infrastruktury P. Koperski stwierdził, że Polska konsekwentnie realizuje plan budowy strategicznej infrastruktury. Ponadto potwierdził zaangażowanie w projekt budowy kolei dużych prędkości łączących państwa V4, który może zmienić mapę transportową Unii Europejskiej na korzyść naszego regionu.

– Aktualna sytuacja geopolityczna na bieżąco weryfikuje również założenia i cele w obszarze polskiej polityki transportowej. Inwestycje w ustanowiony w ramach rewizji Transeuropejskiej Sieci Transportowej TEN-T nowy europejski korytarz transportowy Morze Bałtyckie – Morze Czarne – Morze Egejskie są kluczowe nie tylko dla rozwoju potencjału gospodarczego naszego regionu na osi północ-południe, ale również dla potrzeb mobilności wojskowej, jako główny szlak transportowy wschodniej flanki NATO – mówił w swoim wystąpieniu wiceminister infrastruktury Przemysław Koperski.

W debacie omawiano także możliwości zacieśnienia współpracy między krajami, aby zapewnić i przyspieszyć rozwój połączeń transportowych.

Rozmawiając o sposobach finansowania kluczowej infrastruktury transportowej, wiceminister P. Koperski bardzo pozytywnie ocenił funkcjonowanie unijnego instrumentu „Łącząc Europę” (Connecting Europe Facility – CEF), który wspiera modernizację i budowę infrastruktury położonej na sieci TEN-T, czyli o wspólnym znaczeniu dla Unii Europejskiej.

– Odnowiona polityka TEN-T w większym stopniu odzwierciedla potrzeby naszego regionu Europy i będzie istotnym argumentem w nabierających tempa dyskusjach na temat kolejnych Wieloletnich Ram Finansowych UE po 2027 r. Aby możliwa była realizacja ambitnych celów polityki transportowej UE kolejna perspektywa finansowa musi szerzej uwzględniać środki na transport. Ponadto nakłady finansowe UE przeznaczone na inwestycje powinny być zapewnione w sposób ciągły. Istotnym elementem w obecnej sytuacji geopolitycznej jest również kwestia przesunięcia środka ciężkości w kierunku cywilno-wojskowej infrastruktury podwójnego zastosowania. Tu nie chodzi tylko o infrastrukturę transportową, ale o budowanie wspólnego bezpieczeństwa UE. W tych kwestiach liczymy na to, że V4 będzie miała wspólny głos na forum UE – dodał.

Spotkanie ministrów ds. transportu państw Grupy Wyszehradzkiej (V4) ma cykliczny charakter i organizowane jest przez państwo sprawujące prezydencję. Obecnie, do 30 czerwca br. prezydencję w V4 pełnią Czechy, zaś 1 lipca br. przejmie ją Polska. Czas prezydencji Polski w grupie V4 będzie pokrywał się w I połowie 2025 roku z pełnioną przez Polskę prezydencją w Radzie UE.

Na zakończenie spotkania w Pradze ministrowie odpowiedzialni za transport Czech, Estonii, Węgier, Łotwy, Litwy, Polski i Słowacji podpisali deklarację zaangażowania w rozwój wspólnych projektów strategicznych z zakresu infrastruktury transportowej w celu poprawy łączności Unii Europejskiej. Podkreślili w niej, że – współpracując z innymi państwami członkowskimi, Komisją Europejską i Parlamentem Europejskim oraz wykorzystując różne mechanizmy finansowania – zobowiązują się budować zrównoważoną, odporną i wzajemnie połączoną sieć transportową, która przyniesie korzyści obywatelom i szerszej społeczności europejskiej.