Gaz ziemny jako paliwo przejściowe – perspektywy dla polskiej energetyki

Rosnąca rola gazu ziemnego w energetyce

Jak wskazują dane Polskich Sieci Energetycznych, na koniec 2024 r. w Polsce funkcjonowało prawie 6 GW mocy zainstalowanej w elektrowniach gazowych (5976 MW), wobec 4,7 GW rok wcześniej. W ciągu pięciu lat moc ta ma się podwoić. Z raportu Forum Energii wynika, że w 2024 r. produkcja energii elektrycznej z gazu osiągnęła rekordowy poziom 20 TWh, co stanowiło 12% krajowej produkcji energii. Głównym źródłem wzrostu były nowe bloki gazowe w Gryfinie.

Paweł Majewski, członek Rady Fundacji SET i były prezes PGNiG, podkreśla, że gaz ziemny pełni rolę istotnego paliwa bilansującego system: – Elektrownie gazowe są elastyczne, mogą być szybko uruchamiane i wyłączane, dzięki czemu gaz pozostanie ważnym elementem miksu energetycznego.

Prognozy zapotrzebowania

Nowy Krajowy Plan Energii i Klimatu 2030 przewiduje, że szczyt zużycia gazu przypadnie na lata 2025–2030, a do 2040 r. spadnie o połowę. W energetyce i ciepłownictwie prognozuje się redukcję zapotrzebowania z 8,6 mld do 3,3 mld m³ (scenariusz WAM – with additional measures). Mimo tego, w latach 30. konsumpcja gazu w energetyce ma wzrosnąć o ok. 50% względem obecnego poziomu, a dopiero w kolejnych dekadach ustabilizować się dzięki rozwojowi OZE, atomu i technologii magazynowania energii.

Dywersyfikacja źródeł dostaw

Raport Forum Energii wskazuje, że w 2024 r. import gazu ziemnego odpowiadał za 82% konsumpcji, co oznacza wzrost o 2 pkt proc. względem roku wcześniejszego. Polska nie importuje już surowca z Rosji. Główne kierunki dostaw to Dania (38%), USA (22%) i Katar (16%). Łącznie w ubiegłym roku sprowadzono 16,8 mld m³ gazu, przy zużyciu na poziomie 19,4 mld m³.

Dywersyfikacja dostaw opiera się na własnym wydobyciu (ok. 3,5 mld m³ rocznie), koncesjach na norweskim szelfie kontynentalnym i przesyle Baltic Pipe, a także imporcie LNG przez terminal w Świnoujściu oraz planowany pływający terminal FSRU w Zatoce Gdańskiej. Nowa jednostka FSRU ma umożliwić regazyfikację ponad 6 mld m³ gazu rocznie i zostanie uruchomiona na przełomie 2027 i 2028 r.

Struktura zużycia gazu w Polsce

W 2024 r. jedna trzecia zużycia gazu przypadła na produkcję energii elektrycznej i ciepła. Największymi odbiorcami pozostają przemysł (31%) i gospodarstwa domowe (27%). Szczególnie istotne znaczenie gazu widoczne jest w ciepłownictwie, gdzie stanowi on naturalnego następcę węgla w dużych instalacjach systemowych, a także w mniejszych źródłach, obok biomasy.

Gaz ziemny – paliwo na dłużej

Eksperci są zgodni, że mimo rosnącej roli OZE i planowanego rozwoju energetyki jądrowej, gaz ziemny pozostanie istotnym elementem polskiego systemu energetycznego jeszcze przez wiele lat. Jego elastyczność i zdolność do bilansowania produkcji z odnawialnych źródeł sprawiają, że będzie on pełnił rolę stabilizatora transformacji energetycznej.