6 (51) listopad – grudzień 2013

Polska jest jego największym beneficjentem i w ciągu 7 lat mamy otrzymać ponad 100 mld € w tym na politykę spójności 72,9 mld €, a na politykę rolną 28,5 mld €. Polski rząd koncentrował się na tym, by druga perspektywa unijna, „mimo kryzysu europejskiego”, była dla Polski szansą „na drugi skok, jeszcze większy”. Premier zapowiedział, że teraz następuje czas „mądrego zagospodarowania tych pieniędzy”. Główny cel to przede wszystkim „skuteczne wygenerowanie polskich środków”. Te dobre wiadomości dla polskiej gospodarki na koniec roku, pozwalają z opanowanym optymizmem patrzeć w przyszłość, czego życzymy czytelnikom.

W ostatnich latach obserwujemy zakrojone na szeroką skalę działania w zakresie rozbudowy polskiej sieci drogowej i kolejowej. Ten proces z jednej strony znacząco przyczynia się do rozwoju gospodarczego kraju, z drugiej jednak oznacza poważne zagrożenie dla środowiska naturalnego. Budując kilometry autostrad i dróg ekspresowych ludzie stwarzają sobie nowe możliwości szybkiego i sprawnego przemieszczania się, przy jednoczesnym ograniczaniu tych możliwości zwierzętom. Rozbudowa infrastruktury nierzadko wiąże się bowiem z koniecznością przerwania ciągłości fauny i przecinania korytarzy ekologicznych. Sporym wyzwaniem dla projektantów, inwestorów i wykonawców stało się więc łączenie działań mających na celu poprawę jakości i warunków podróżowania z ochroną środowiska. Wagę tego problemu doceniają organizatorzy XII Świątecznej Drogowo-Mostowej Żmigrodzkiej Konferencji Naukowo-Technicznej, która odbędzie się w dniach 11 i 12 grudnia 2013 r. Tegoroczna edycja jest jednocześnie piątym spotkaniem zorganizowanym pod hasłem Przepusty i przejścia dla zwierząt w infrastrukturze komunikacyjnej. „Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne” jest współorganizatorem konferencji oraz głównym patronem medialnym.

Przepusty, choć bardzo często w ogóle niezauważane przez uczestników ruchu drogowego, stanowią najliczniejszą grupę wśród obiektów mostowych. Jak podkreślają eksperci z dziedziny budownictwa, ich znaczenie dla właściwego funkcjonowania infrastruktury komunikacyjnej jest ogromne. Zdaniem prof. Uniwersytetu Zielonogórskiego dr. hab. inż. Adama Wysokowskiego, pomysłodawcy żmigrodzkich spotkań naukowych, „awaria przepustu ma takie samo znaczenie dla użytkowników, jak awaria obiektu mostowego, gdyż i jedna, i druga skutkuje zamknięciem drogi kołowej lub kolejowej dla komunikacji”. W potocznym wyobrażeniu przepust to prosta rura do odprowadzania wody. I tak też, jeszcze stosunkowo niedawno, definiowano tego rodzaju budowle – jako obiekty służące do przeprowadzania cieków z jednej strony nasypu na drugą. Dziś mają one o wiele więcej zastosowań. Wykorzystywane są zatem jako przejścia dla pieszych, przejścia gospodarcze, przepusty techniczne i wreszcie – w związku ze stale rosnącymi wymaganiami ekologicznymi – jako przejścia dla zwierząt skutecznie minimalizujące wspomniany już negatywny wpływ inwestycji drogowych na dziką faunę. Odpowiednio zaprojektowane, wybudowane przy użyciu trwałych materiałów i z zastosowaniem nowoczesnych technologii, a także – co równie ważne – właściwie utrzymywane przepusty mogą przyczynić się do ochrony walorów przyrodniczych, zachowania panującej na danym terenie bioróżnorodności oraz rozwoju populacji wielu gatunków zwierząt, również tych o wysokich wymaganiach przestrzennych (np. wilk, ryś, żubr, łoś). W ramach tegorocznej, XII Świątecznej Drogowo-Mostowej Żmigrodzkiej Konferencji Naukowo-Technicznej Przepusty i przejścia dla zwierząt w infrastrukturze komunikacyjnej odbędą się, podobnie jak poprzednio, trzy sesje: zielona, niebieska i czerwona. Na dwa grudniowe dni Żmigród ponownie stanie się polskim centrum ekologicznego budownictwa inżynieryjnego. Podczas dyskusji poruszane będą zagadnienia teoretyczne, metody obliczeń i badania przepustów dla zwierząt, zagadnienia materiałowe i wykonawstwo, w tym coraz częściej stosowane technologie bezwykopowe, problemy związane z naprawą, rekonstrukcją, wzmacnianiem i utrzymaniem przepustów, przejścia dla zwierząt w kontekście ekologii, stan wdrożenia eurokodów dla konstrukcji przepustów i przejść dla zwierząt, w tym dla konstrukcji gruntowo-powłokowych, sposoby prowadzenia inwestycji, ze szczególnym uwzględnieniem procedury zaprojektuj i zbuduj. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom uczestników organizatorzy zaplanowali Forum Dyskusyjne, podczas którego każdy zainteresowany będzie mógł podzielić się z zebranymi swoimi spostrzeżeniami, przedstawić nurtujące go problemy, wyjaśnić wątpliwości czy też zaprezentować nowe rozwiązania z zakresu omawianej problematyki. Tematem przewodnim forum będzie „Ewidencjonowanie konstrukcji przejść dla zwierząt i przepustów z uwzględnieniem stanu technicznego, utrzymania i ich efektywności”. Serdecznie zapraszamy czytelników NBI do uczestnictwa w konferencji.

Przepustom i przejściom dla zwierząt, mimo istotnej roli, jaką mają do spełnienia, nie poświęca się należytej uwagi. Przepusty – młodsi, mniejsi, a przez to słabsi bracia mostów – jako budowle mało spektakularne, o raczej niewielkich gabarytach, nie budzą szerszego zainteresowania społecznego. Wynikiem takiego podejścia jest wciąż wyraźna luka informacyjna, którą stara się wypełnić „Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne”. Od 2008 r. na łamach pisma ukazuje się cykl artykułów pt. Przepusty w infrastrukturze komunikacyjnej pod redakcją prof. Adama Wysokowskiego. Dotąd opublikowano 14 części, w których poruszone zostały najważniejsze zagadnienia dotyczące projektowania, budowy, utrzymania i konserwacji przepustów oraz aktów prawnych regulujących te kwestie. W tym numerze NBI znajdą Państwo kolejną część cyklu Projektowanie przepustów według eurokodów. Cz. III. Posadowienie i zasypka gruntowa.

W tym numerze piszemy również o kondycji polskiej branży budowlanej w raporcie analityka rynku budowlanego Katarzyny Bednarz z firmy PMR. Analitycy PMR przewidują: „Ostatnie półtora roku było dla przemysłu budowlanego i firm działających w jego otoczeniu bardzo niekorzystne. Spadki produkcji budowlano-montażowej w połączeniu z ujemnymi wynikami mocno przerzedziły konkurencję na rynku. Wiele firm zbankrutowało lub zostało zmuszonych do restrukturyzacji, co w szeregu przypadkach łączyło się ze zwolnieniem części załogi. Najnowsze dane wskazują jednak na nadchodzącą fazę stabilizacji na rynku z perspektywami na większe ożywienie w 2015 r.”.

Polecam Państwu także interesujący wywiad – z Remigiuszem Paszkiewiczem, prezesem zarządu PKP Polskie Linie Kolejowe SA, który deklaruję, że jeśli nie nastąpi żadne zdarzenie losowe (np. powódź), firma zrealizuje wszystkie projekty i wykorzysta blisko 100% przyznanych dotacji. I dodaję: „Warto pamiętać, że przez kilkadziesiąt ostatnich lat polska kolej stała na inwestycyjnej bocznicy. Kupowano za mało taboru, a linie kolejowe modernizowano tak, że nie dawało to szerzej odczuwalnych efektów. Teraz jednak, kolejowe inwestycje nabrały tempa. Mamy wreszcie spójny plan, który zakłada poprawę komfortu i jakości podróżowania dzięki budowie, modernizacjom czy rehabilitacjom (wypadkowa między modernizacją a rewitalizacją) linii kolejowych. Inwestycje PLK idą w parze z działaniami podejmowanymi przez przewoźników, którzy kupują coraz nowocześniejszy tabor i modernizują już posiadany. PLK zarządzają w tej chwili portfelem inwestycji o wartości przekraczającej 30 mld zł. Dzięki tym inwestycjom pasażerowie mają wreszcie szansę zauważyć zmiany na kolei. Oczywiście, nadrobienie kilkudziesięciu lat zaległości musi potrwać, ale zamiast o zmianach rozmawiać, podjęliśmy odważne decyzje i konsekwentnie realizujemy opracowany plan”.

Z zakresu budownictwa infrastrukturalnego publikujemy interesujące relacje z budowy nowego odcinka autostrady A4 na Podkarpaciu, realizacji nawierzchni na moście w Toruniu, budowy zbiornika retencyjnego z GRP Flowtite na budowie drogi ekspresowej S8 oraz mostu i nowej drogi przy zbiorniku Świnna Poręba.

W tym numerze kontynuujemy cykl Technologie bezwykopowe na sześciu kontynentach, realizowany z Polską Fundacją Technik Bezwykopowych (PFTT). Celem naszej wspólnej inicjatywy jest to, by w jeszcze większym stopniu niż dotychczas przybliżać Państwu zagadnienia dotyczące światowych osiągnięć z zakresu technologii bezwykopowych. Zamieszczamy informacje na temat najciekawszych urządzeń, rozwiązań materiałowych, technologii oraz inwestycji bezwykopowych prezentowanych w czasopiśmie „Trenchless International”. Jest to organ prasowy Międzynarodowego Stowarzyszenia Technologii Bezwykopowych (ISTT), a pośrednio także PFTT. Już dziś serdecznie zapraszamy na VI Międzynarodową Konferencję Technologie Bezwykopowe NO-DIG Poland 2014, która odbędzie się 8–10 IV 2014 r. w Kielcach.

Nie mogę odmówić sobie przyjemności zarekomendowania artykułu o firmie Per Aarsleff Polska Sp. z o.o. – lidera na rynku technologii bezwykopowych, która świętuje swoje 20. urodziny. Minione dwie dekady to dla spółki czas intensywnej pracy nad budowaniem silnej marki. Obrana przez firmę strategia działania, oparta na innowacyjnej ofercie handlowej, ciągłym doskonaleniu warsztatu i metod renowacji przewodów, okazała się receptą na sukces. Jednak prowadzenie biznesu według wzorców wypracowanych przez Per Aarsleff Polska nie ogranicza się wyłącznie do myślenia w kategoriach produktów, usług i wiążącego się z nimi zysku. Historia i dokonania przedsiębiorstwa są dowodem na to, że inwestując we własną przyszłość, można z równym powodzeniem dbać o wspólne dobro. W ciągu 20-letniej działalności spółce udało się połączyć dwie pozornie odległe dziedziny – zaawansowane technologie bezwykopowe i kulturę wysoką

Na zakończenie, pozostając w klimacie pewnego rodzaju podsumowania mijającego roku, dodam, że w 2013 r. wydaliśmy 50 numer NBI. Pozwoliliśmy sobie odnotować ten fakt w specjalnym artykule („NBI” 2013, nr 5 [50], wrzesień–październik), zwracając przy tym uwagę na wkład w rozwój pisma osób, firm i instytucji, które z nami stale współpracują. Nasz dorobek zamyka się w liczbach – 350 000 egzemplarzy, 1149 artykułów i 9700 fotografii – łącznie 4110 stron o tym, jak unowocześnia się Polska. Tak, w dużym skrócie, podsumować można ośmioletnią działalność „Nowoczesnego Budownictwa Inżynieryjnego”, które postawiło sobie ambitne cele: śledzić, dokumentować, analizować zachodzące w rodzimym budownictwie zmiany i inspirować do dalszej intensywnej pracy nad poprawą polskiej infrastruktury.

Korzystając z okazji życzę w imieniu Rady Naukowej, redakcji oraz swoim, niech Nowy 2014 Rok przyniesie wiele twórczych pomysłów i sukcesy w ich realizacji. Niech dopisuje nam zdrowie, szczęście panuje w rodzinach, a fortuna łaskawie zapewni pomyślność.